BRUNATNA AGRESJA. NOWY RAPORT STOWARZYSZENIA ‘NIGDY WIĘCEJ’

Tak zwane patrole obywatelskie organizowane przeciwko migrantom, brutalne pobicie studenta z Azerbejdżanu oraz Hindusów w hostelu pracowniczym to tylko niektóre przypadki rasizmu i ksenofobii z ostatnich tygodni. Ukazała się właśnie nowa ‘Brunatna Księga’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, która dokumentuje wybrane ataki na mniejszości z lat 2023-2024.

‘Eskalacja agresji nie jest zaskakująca’ – tłumaczy dr Anna Tatar, współautorka raportu. – ‘Wielokrotnie przestrzegaliśmy, że wzbudzanie przez polityków strachu, a nawet pogardy wobec migrantów i uchodźców będzie skutkowało przemocą na ulicach’.

‘Brunatna Księga’ wydana przez Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zawiera opisy rasistowskich i ksenofobicznych napaści fizycznych, przypadków dyskryminacji, jak również dewastacji cmentarzy czy pomników upamiętniających Zagładę. Opisuje też rasistowskie i ksenofobiczne zajścia z udziałem pseudokibiców piłkarskich. Ponadto raport ten stanowi dokumentację mowy nienawiści w polskiej debacie publicznej, a zwłaszcza w mediach społecznościowych.

‘Nienawiść do mniejszości to problem globalny’ – zauważa Rafał Pankowski, współzałożyciel Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, prof. Collegium Civitas w Warszawie i Rotary Peace Fellow na Uniwersytecie Makerere w Ugandzie. – ‘Dlatego tak ważna jest solidarność ze wszystkimi ofiarami dyskryminacji i przemocy’.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Jej inicjatorem był wieloletni prezes Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ Marcin Kornak (ur. 1968 – zm. 2014).

Od 1 września 2023 do 15 października 2024 prowadzenie monitoringu ‘Brunatna Księga’ było wspierane przez Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

We wrześniu 2024 Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zostało laureatem prestiżowej Nagrody im. Ronalda Eissensa i Suzette Bronkhorst za ‘wyjątkowe osiągnięcia w przeciwdziałaniu mowie nienawiści i propagowaniu praw człowieka’.

Oto wybrane zdarzenia udokumentowane w ‘Brunatnej Księdze’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’:

  • ŁÓDŹ. W nocy z 25 na 26 marca 2023 grupa kilkunastu osób, mężczyzn i kobiet, zaatakowała dwóch Ukraińców. Wykrzykiwali: ‘Nienawidzimy was, jesteście z Ukrainy, won do domu!’, a czterech bandytów brutalnie ich pobiło: uderzali ich pięściami, powalili na ziemię i kopali. Ukraińcy trafili do szpitala, jeden z nich miał złamaną szczękę i żebro, drugi obite nerki i uszkodzony ząb.
  • WROCŁAW. 30 czerwca 2023 nauczycielka pochodząca z Filipin została zaatakowana przez nieznaną kobietę. Napastniczka obrzuciła ją wyzwiskami i groziła przemocą oraz pozbawieniem życia. Wykrzykiwała: ‘Nienawidzę was, k…wa! Za to, że jesteście okrutni i źli. Choroby przenosicie różne’.
  • RACIBÓRZ. 15 sierpnia 2023 na ulicy Katowickiej ciemnoskóry nastolatek, który wyszedł z baru z kebabem, został obrzucony rasistowskimi wyzwiskami i groźbami przez mijającego go przechodnia. Mężczyzna krzyknął do niego: ‘Ty jeb…ny ciapaty, wypier…alaj stąd, zaj…bię cię zaraz’.
  • PIEKOSZÓW. 21 października 2023 jeden z mieszkańców, 36-letni Szczepan B., brutalnie pobił dwunastoletniego chłopca pochodzącego z Ukrainy. ‘Sprawca znieważał, ubliżał, ale również bił, wyprowadzał ciosy pięściami, kopał nogami po głowie i po całym ciele, powodując utratę przytomności u tego dziecka’.
  • WARSZAWA. 11 listopada 2023 uczestnicy tzw. Marszu Niepodległości palili flagi Unii Europejskiej. Skandowali też hasła rasistowskie i ksenofobiczne, m.in. ‘Biały honor, biała duma’, ‘Biała siła jest i była’, ‘Polska dla Polaków’, ‘Znajdzie się kij na lewacki ryj’. Eksponowali również flagi z krzyżem celtyckim, flagę w barwach III Rzeszy czy transparent ‘Stop ukrainizacji Polski’.
  • GDAŃSK. 2 stycznia 2024 na ulicy Owsianej ‘nieznani sprawcy’ zniszczyli tablicę upamiętniającą getto, w którym podczas II wojny światowej przetrzymywani byli Żydzi z Gdańska oraz z innych terenów okupowanych przez III Rzeszę.
  • WARSZAWA. W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 2024 na ulicy Twardej młodociany sprawca próbował podpalić synagogę im. Małżonków Nożyków. Rzucił koktajlem Mołotowa, który rozbił się o fasadę, blisko jednego z okien na parterze.
  • WARSZAWA. W nocy z 24 na 25 sierpnia 2024 student pochodzący z Azerbejdżanu został pobity z powodu karnacji. Grupa kilku mężczyzn i kobieta obrzucili go rasistowskimi obelgami. Poszkodowany relacjonował: ‘Mówili «Polska dla Polaków», a mnie nazywali «jeb…nym czarnuchem» […]. Dostałem w głowę czymś twardym […]. Upadłem na ziemię i chyba od razu straciłem przytomność. Zaczęli mnie bić rękoma i kopać’.
  • NOWY SĄCZ. 8 września 2024 przy cmentarzu żydowskim na ulicy Rybackiej kilkoro napastników zaatakowało grupę przyjezdnych Żydów, którzy zamierzali odwiedzić nekropolię. Sprawcy obrzucili ich antysemickimi wyzwiskami i kierowali pod ich adresem groźby.
  • ŻYRARDÓW. 21 września 2024 przez miasto przeszedł ksenofobiczny marsz, określany mianem tzw. patrolu obywatelskiego. Manifestanci skandowali: ‘Tu jest Polska!’, ‘Tu jest Żyrardów, tutaj idziemy! Robimy, k…wa, to, co powinni robić wszyscy!’. Ponadto uczestnicy ‘patrolu’ brutalnie zaatakowali migrantów mieszkających w hostelu pracowniczym. Ukraińcy, Azerowie i Gruzini bronili się przed napastnikami, używając gaśnic proszkowych. W wyniku ataku 70 migrantów zrezygnowało z pracy w Żyrardowie.
  • SZCZECIN. 7 października 2024 pochodzący z Ukrainy kierowca taksówki został pobity na tle narodowościowym przez 46-letniego pasażera. Mężczyzna kierował groźby pod jego adresem, zadawał mu ciosy w twarz i głowę, a także wykrzyknął do niego: ‘Ukraińska szmato!’.

‘Brunatna Księga 2023-2024’ (pełna wersja raportu – plik PDF).

Dodatkowe informacje:

www.nigdywiecej.org
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ
www.linkedin.com/company/never-again-association

O AGRESJI WOBEC MUZUŁMANÓW – RAPORT NA DZIEŃ ISLAMU W KOŚCIELE

Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” opublikowało raport o wybranych napaściach na muzułmanów w latach 2017-2018 w Polsce, odnotowanych w monitoringu „Brunatna Księga”. W związku z obchodami Dnia Islamu w Kościele katolickim (26 stycznia) stowarzyszenie apeluje o potępienie aktów ksenofobicznej przemocy i o solidarność z tymi, którzy jej doświadczają.

Za działania na rzecz uchodźców i tworzenie polityki migracyjnej opartej na szacunku wobec różnorodności obrażany był śp. Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska. Dwa tygodnie przed jego śmiercią Prokuratura Rejonowa Gdańsk-Śródmieście umorzyła postępowanie w sprawie „aktów zgonu”, które Młodzież Wszechpolska wystawiła Adamowiczowi i prezydentom dziesięciu innych miast za podpisanie deklaracji o współpracy „w celu przyjaznego przyjęcia imigrantów”. 20 stycznia prezydenta Gdańska pożegnali także muzułmanie, którzy modlili się podczas ekumenicznej mszy pogrzebowej.

Przykłady zdarzeń udokumentowanych w „Brunatnej Księdze” (spośród wielu innych):

Grupa mężczyzn pobiła obywatela Pakistanu. Poszkodowany relacjonował: „Krzyczeli: <Osama, Osama!>. Potem zapytali, czy jestem muzułmaninem”. W wyniku zdarzenia miał złamany nos, wybite zęby, obrażenia głowy i klatki piersiowej (Ozorków, 3 stycznia 2017).

Dwaj nierozpoznani sprawcy pobili studenta pochodzącego z Arabii Saudyjskiej. Poszkodowany mężczyzna otrzymał kilka ciosów pięścią w twarz (Zakopane, 8 stycznia 2017).

Trzech mężczyzn zaatakowało pochodzących z Pakistanu pracowników lokalu gastronomicznego. Obrzucili ich wyzwiskami „Brudasy” i „Terroryści”. Ponadto jeden z napastników wtargnął za bar, uderzył jednego z Pakistańczyków i pchnął go na gorący ruszt. Dwaj pozostali sprawcy pobili właściciela lokalu oraz drugiego pracownika (Świdwin, 8 kwietnia 2017).

Czterech mężczyzn napadło na bar z kebabem. Jednego z pracowników, obywatela Bangladeszu, wyzywali: „Ty turbanie” i „Czarnuchu”, a także opluli. Sprawcy rzucali też krzesłami w stronę pozostałych osób z obsługi oraz zdemolowali wnętrze lokalu (Łódź, 17 kwietnia 2017).

Nierozpoznany mężczyzna opluł dziewczynę, która nosiła hidżab (tj. chustę zgodnie z zasadami islamu zakrywającą włosy i szyję). Poszkodowana nastolatka była uczestniczką wyjazdu edukacyjnego dla młodzieży z Niemiec (Lublin, 21 czerwca 2017).

Mężczyzna i towarzysząca mu kobieta pobili Czeczenkę ubraną w tradycyjny muzułmański strój. Napastnik wykrzykiwał pod jej adresem: „Pier…lona muzułmanka!”, „Do gazu!” i „Spier… stąd!”. Przewrócił ją też na ziemię i kopał po głowie i całym ciele (Warszawa, 7 września 2017).

„Nieznani sprawcy” zdewastowali meczet. Kamery monitoringu zarejestrowały dwóch zamaskowanych mężczyzn, którzy wybili w budynku kilkanaście szyb, obrzucając go kamieniami i kawałkami betonu (Warszawa, 27 listopada 2017).

Nierozpoznany mężczyzna zaatakował studenta pochodzącego z Arabii Saudyjskiej: uderzył go pięścią w twarz i wykrzykiwał: „Jak masz wybuchać, to u siebie!” (Łódź, 8 stycznia 2018).

W barze z kebabami napastnik wycelował z broni w trzech obywateli Maroka i krzyczał, że mają „wypier…ać z Polski” oraz „Polska jest dla Polaków” (Gniezno, 12 lutego 2018).

Właściciela podobnego lokalu, obywatela Egiptu, trzech mężczyzn pobiło metalową pałką (Warszawa, 13 maja 2018).

Inny zaatakowany Egipcjanin, należący do Kościoła katolickiego obrządku koptyjskiego, relacjonował: „Byli bardzo agresywni. Powiedzieli, że jestem islamistą, Arabem. Pokazałem im krzyż, który noszę, i powiedziałem, że jestem chrześcijaninem, wtedy jeden z mężczyzn go opluł i rzucił się na mnie z pięściami” (Krasnystaw, 31 sierpnia 2018).

W autobusie dwóch pasażerów pochodzenia tureckiego zostało zaatakowanych przez pięciu pseudokibiców Legii Warszawa. Jeden z poszkodowanych, obywatel Turcji i Polski, relacjonował: „Zaczęli nas wyzywać: <Brudasy, wyp…ać stąd>. Byli coraz bardziej agresywni. Śpiewali rasistowską piosenkę. (…) Jeden z nich uderzył mnie mocno z główki w twarz” (Warszawa, 15 grudnia 2018).

Na dworcu kolejowym grupa kilkunastu mężczyzn zaatakowała trzech studentów pochodzenia arabskiego. Napastnicy uderzyli jednego z nich w tył głowy i powalili na ziemię, drugiego zepchnęli na tory tuż przed odjazdem pociągu, a trzeciego pobili do nieprzytomności (Katowice, 22 grudnia 2018).

– „Ta łatwość okazywania nienawiści wobec muzułmanów lub osób postrzeganych jako muzułmanie bierze się często z języka – tego, którym w wypowiedziach medialnych posługują się politycy, celebryci czy inne osoby publiczne. Używają negatywnych stereotypów i obraźliwych sformułowań, a to w nieunikniony sposób wpływa na ksenofobiczne postawy względem przedstawicieli różnych mniejszości” – powiedziała dr Anna Tatar, autorka raportu.

„Brunatna Księga” gromadzi również wybrane przykłady takich publicznych wypowiedzi odwołujących się do uprzedzeń wobec muzułmanów bądź wręcz nawołujących do wrogości wobec nich. W monitoringu odnotowano m.in. słowa wygłoszone do uczniów II LO im. Króla Jana III Sobieskiego przez małopolską kurator oświaty Barbarę Nowak: „Patron waszej szkoły to wspaniały król, który potrafił obronić całą Europę przed islamem. Musicie brać z niego przykład” (Kraków, 11 września 2018). Z kolei Wojciech Cejrowski zamieścił na Twitterze (19 października) apel o nadsyłanie zdjęć muzułmanów mieszkających w Polsce. W odpowiedzi internauci w sposób niedopuszczalny, bez pytania o zgodę, robili zdjęcia kobietom w chustach i mężczyznom pochodzenia arabskiego, a następnie publikowali je wraz z obelżywymi komentarzami, np. „Dzikusy muzułmańskie, coraz więcej ich widać w Polsce, trzeba ich gonić, póki jeszcze można, ta zaraza rozprzestrzenia się szybko”.

Od wielu lat ksenofobiczne komentarze wygłaszane są też na antenie Radia Maryja. W „Brunatnej Księdze” za 2018 r. znalazły się m.in. słowa wypowiedziane przez dyrektora toruńskich mediów, o. Tadeusza Rydzyka, który w audycji na temat „małżeństw mieszanych” stwierdził: „Ja np. patrzę, jak Polki zobaczą, spodoba im się taki jakiś mężczyzna, bo ciemniejsza cera i tego… i z tym Arabem i później jest <idź do haremu, jedź tam>. No tak jest, to są dramaty” (11 grudnia). Wypowiedź ta pozostała bez reakcji m.in. Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i władz kościelnych.

W 2018 r. po interwencji Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” z platformy Allegro zostały usunięte koszulki, na których widniały obrażające muzułmanów slogany i symbole, np. napis „Stop islam”, a także rysunek przekreślonego meczetu.

W Polsce mieszka, według różnych szacunków, od 15-25 tys. muzułmanów, tj. mniej niż 0,1% populacji kraju.

Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce obchodzony jest od 2001 r. Podczas chrześcijańsko-muzułmańskich spotkań odczytywane są fragmenty Biblii i Koranu, prowadzone są modlitwy i debaty, a uroczystości kończą się agapą (tj. wspólnym posiłkiem, braterską ucztą). Tematykę obchodów wyznacza coroczne przesłanie kierowane do muzułmanów przez Papieską Radę ds. Dialogu Międzyreligijnego z okazji zakończenia miesiąca postu (ramadanu). W maju 2018 r. w orędziu tym zachęcano do wspólnej pracy „na rzecz harmonii w społeczeństwie coraz bardziej wieloetnicznym, wieloreligijnym i wielokulturowym”.

Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce organizowany jest przez Radę Wspólną Katolików i Muzułmanów oraz Komitet ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego z ramienia Konferencji Episkopatu Polski.

Papież Franciszek wielokrotnie apelował o szacunek wobec muzułmanów. Już kilka dni po konklawe w jednym z przemówień zapowiadał: „Bardzo ważne jest intensyfikowanie dialogu między różnymi religiami. Myślę nade wszystko o dialogu z islamem i bardzo sobie cenię obecność podczas mszy św. inaugurującej moją posługę tak wielu przedstawicieli władz religijnych i świeckich świata islamskiego” (22 marca 2013).

Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” jest założoną w 1996 roku przez Marcina Kornaka (ur. 1968-zm. 2014) niezależną, apolityczną organizacją ekspercką, która monitoruje incydenty na tle ksenofobicznym. Prowadzi kampanie społeczne, m.in. „Muzyka Przeciwko Rasizmowi” i „Wykopmy Rasizm ze Stadionów”.‎

„Brunatna Księga” to monitoring zdarzeń na tle rasistowskim, ksenofobicznym i antysemickim prowadzony od połowy lat dziewięćdziesiątych przez Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ”. Jego pomysłodawcą i wieloletnim redaktorem był śp. Marcin Kornak. W publikacji tej opisywane są zabójstwa, pobicia, wyzwiska, akty dyskryminacji, demonstracje uliczne, dewastacje nekropolii i pomników, a także przykłady mowy nienawiści w debacie publicznej.

Wybór zdarzeń islamofobicznych (za lata 2017-2018) udokumentowanych w monitoringu „Brunatna Księga” Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”: PLIK PDF

Dodatkowe informacje:

www.nigdywiecej.org
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ