Tak zwane patrole obywatelskie organizowane przeciwko migrantom, brutalne pobicie studenta z Azerbejdżanu oraz Hindusów w hostelu pracowniczym to tylko niektóre przypadki rasizmu i ksenofobii z ostatnich tygodni. Ukazała się właśnie nowa ‘Brunatna Księga’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, która dokumentuje wybrane ataki na mniejszości z lat 2023-2024.
‘Eskalacja agresji nie jest zaskakująca’ – tłumaczy dr Anna Tatar, współautorka raportu. – ‘Wielokrotnie przestrzegaliśmy, że wzbudzanie przez polityków strachu, a nawet pogardy wobec migrantów i uchodźców będzie skutkowało przemocą na ulicach’.
‘Brunatna Księga’ wydana przez Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zawiera opisy rasistowskich i ksenofobicznych napaści fizycznych, przypadków dyskryminacji, jak również dewastacji cmentarzy czy pomników upamiętniających Zagładę. Opisuje też rasistowskie i ksenofobiczne zajścia z udziałem pseudokibiców piłkarskich. Ponadto raport ten stanowi dokumentację mowy nienawiści w polskiej debacie publicznej, a zwłaszcza w mediach społecznościowych.
‘Nienawiść do mniejszości to problem globalny’ – zauważa Rafał Pankowski, współzałożyciel Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, prof. Collegium Civitas w Warszawie i Rotary Peace Fellow na Uniwersytecie Makerere w Ugandzie. – ‘Dlatego tak ważna jest solidarność ze wszystkimi ofiarami dyskryminacji i przemocy’.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Jej inicjatorem był wieloletni prezes Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ Marcin Kornak (ur. 1968 – zm. 2014).
Od 1 września 2023 do 15 października 2024 prowadzenie monitoringu ‘Brunatna Księga’ było wspierane przez Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
We wrześniu 2024 Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zostało laureatem prestiżowej Nagrody im. Ronalda Eissensa i Suzette Bronkhorst za ‘wyjątkowe osiągnięcia w przeciwdziałaniu mowie nienawiści i propagowaniu praw człowieka’.
Oto wybrane zdarzenia udokumentowane w ‘Brunatnej Księdze’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’:
- ŁÓDŹ. W nocy z 25 na 26 marca 2023 grupa kilkunastu osób, mężczyzn i kobiet, zaatakowała dwóch Ukraińców. Wykrzykiwali: ‘Nienawidzimy was, jesteście z Ukrainy, won do domu!’, a czterech bandytów brutalnie ich pobiło: uderzali ich pięściami, powalili na ziemię i kopali. Ukraińcy trafili do szpitala, jeden z nich miał złamaną szczękę i żebro, drugi obite nerki i uszkodzony ząb.
- WROCŁAW. 30 czerwca 2023 nauczycielka pochodząca z Filipin została zaatakowana przez nieznaną kobietę. Napastniczka obrzuciła ją wyzwiskami i groziła przemocą oraz pozbawieniem życia. Wykrzykiwała: ‘Nienawidzę was, k…wa! Za to, że jesteście okrutni i źli. Choroby przenosicie różne’.
- RACIBÓRZ. 15 sierpnia 2023 na ulicy Katowickiej ciemnoskóry nastolatek, który wyszedł z baru z kebabem, został obrzucony rasistowskimi wyzwiskami i groźbami przez mijającego go przechodnia. Mężczyzna krzyknął do niego: ‘Ty jeb…ny ciapaty, wypier…alaj stąd, zaj…bię cię zaraz’.
- PIEKOSZÓW. 21 października 2023 jeden z mieszkańców, 36-letni Szczepan B., brutalnie pobił dwunastoletniego chłopca pochodzącego z Ukrainy. ‘Sprawca znieważał, ubliżał, ale również bił, wyprowadzał ciosy pięściami, kopał nogami po głowie i po całym ciele, powodując utratę przytomności u tego dziecka’.
- WARSZAWA. 11 listopada 2023 uczestnicy tzw. Marszu Niepodległości palili flagi Unii Europejskiej. Skandowali też hasła rasistowskie i ksenofobiczne, m.in. ‘Biały honor, biała duma’, ‘Biała siła jest i była’, ‘Polska dla Polaków’, ‘Znajdzie się kij na lewacki ryj’. Eksponowali również flagi z krzyżem celtyckim, flagę w barwach III Rzeszy czy transparent ‘Stop ukrainizacji Polski’.
- GDAŃSK. 2 stycznia 2024 na ulicy Owsianej ‘nieznani sprawcy’ zniszczyli tablicę upamiętniającą getto, w którym podczas II wojny światowej przetrzymywani byli Żydzi z Gdańska oraz z innych terenów okupowanych przez III Rzeszę.
- WARSZAWA. W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 2024 na ulicy Twardej młodociany sprawca próbował podpalić synagogę im. Małżonków Nożyków. Rzucił koktajlem Mołotowa, który rozbił się o fasadę, blisko jednego z okien na parterze.
- WARSZAWA. W nocy z 24 na 25 sierpnia 2024 student pochodzący z Azerbejdżanu został pobity z powodu karnacji. Grupa kilku mężczyzn i kobieta obrzucili go rasistowskimi obelgami. Poszkodowany relacjonował: ‘Mówili «Polska dla Polaków», a mnie nazywali «jeb…nym czarnuchem» […]. Dostałem w głowę czymś twardym […]. Upadłem na ziemię i chyba od razu straciłem przytomność. Zaczęli mnie bić rękoma i kopać’.
- NOWY SĄCZ. 8 września 2024 przy cmentarzu żydowskim na ulicy Rybackiej kilkoro napastników zaatakowało grupę przyjezdnych Żydów, którzy zamierzali odwiedzić nekropolię. Sprawcy obrzucili ich antysemickimi wyzwiskami i kierowali pod ich adresem groźby.
- ŻYRARDÓW. 21 września 2024 przez miasto przeszedł ksenofobiczny marsz, określany mianem tzw. patrolu obywatelskiego. Manifestanci skandowali: ‘Tu jest Polska!’, ‘Tu jest Żyrardów, tutaj idziemy! Robimy, k…wa, to, co powinni robić wszyscy!’. Ponadto uczestnicy ‘patrolu’ brutalnie zaatakowali migrantów mieszkających w hostelu pracowniczym. Ukraińcy, Azerowie i Gruzini bronili się przed napastnikami, używając gaśnic proszkowych. W wyniku ataku 70 migrantów zrezygnowało z pracy w Żyrardowie.
- SZCZECIN. 7 października 2024 pochodzący z Ukrainy kierowca taksówki został pobity na tle narodowościowym przez 46-letniego pasażera. Mężczyzna kierował groźby pod jego adresem, zadawał mu ciosy w twarz i głowę, a także wykrzyknął do niego: ‘Ukraińska szmato!’.
‘Brunatna Księga 2023-2024’ (pełna wersja raportu – plik PDF).
Dodatkowe informacje:
www.nigdywiecej.org
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ
www.linkedin.com/company/never-again-association
W najnowszej edycji ‘Brunatnej Księgi’ na ponad 300 stronach opisane zostały przypadki napaści fizycznych na osoby wyróżniające się kolorem skóry, językiem czy wyznaniem, a także przejawy agresji słownej w miejscach publicznych. Ponadto w raporcie Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ udokumentowano manifestacje z hasłami podżegającymi do nienawiści, akty dyskryminacji wobec mniejszości czy faszystowskie transparenty na stadionach. Opisano również przykłady wrogości wobec uchodźców z Ukrainy i wymierzoną w nich skrajnie prawicową propagandę.
– ‘Brunatna Księga stanowi dokumentację społecznych postaw wobec grup mniejszościowych. W tej edycji raportu opisaliśmy m.in. ataki na osoby pochodzenia azjatyckiego, ale też na inne mniejszości, które były oskarżane o roznoszenie koronawirusa, a nawet o jego celowe wytworzenie’ – powiedział Jacek Dzięgielewski ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’.
Zapraszamy do wspólnych działań osoby, które są zainteresowane pracą z młodymi ludźmi, potrafią nawiązać z nimi dobre relacje, wsłuchać się w ich głos, a jednocześnie w przystępny sposób przekazywać własne treści. Szukamy osób z pasją, które byłyby gotowe kształtować postawy otwartości i dialogu, a także zaciekawić młodzież szeroko rozumianą innością: kulturową, językową czy narodowościową.
