Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” zaprasza do współpracy osoby, które mogłyby włączyć się w redagowanie „Brunatnej Księgi” – dokumentacji zdarzeń rasistowskich, antysemickich, ksenofobicznych i homofobicznych.
W „Brunatnej Księdze” opisywane są przypadki napaści fizycznych na osoby wyróżniające się kolorem skóry, językiem, pochodzeniem, stylem życia, czy wyznaniem, a także przejawy mowy nienawiści. Dokumentujemy też manifestacje podżegające do nienawiści oraz akty dyskryminacji wobec mniejszości. „Brunatna Księga” od wielu lat stanowi najbardziej rzetelne opracowanie informacji dotyczących przemocy rasistowskiej i ksenofobicznej w Polsce, z którego często korzystają media i organizacje międzynarodowe.
Zapraszamy do współpracy redakcyjnej osoby, które chcą:
rzetelnie informować opinię publiczną o problemie nietolerancji i agresji,
dokumentować zdarzenia, które zbyt często są ignorowane,
przyczynić się do okazywania solidarności osobom i grupom dyskryminowanym.
Szukamy osób, które:
potrafią redagować teksty (wykształcenie polonistyczne i/lub doświadczenie dziennikarskie mile widziane),
są systematyczne i odpowiedzialne,
dbają o precyzję i potrafią weryfikować informacje.
Jeśli chcesz wesprzeć nas w prowadzeniu tak istotnego społecznie dzieła jak „Brunatna Księga” – wyślij maila na adres: redakcja@nigdywiecej.org. Zapraszamy do współpracy!
Pod patronatem kampanii społecznej ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ odbędzie się koncert z okazji trzydziestolecia działalności zespołu Qulturka. Na zaproszenie jubilatów 22 marca w pilskim klubie Yogi wystąpią również Dezerter, Zmaza i Jamnik ’73.
Qulturka to punkrockowy zespół, który został założony w 1995 roku. Od wielu lat wspiera kampanię ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ i prowadzi działania antyfaszystowskie. W 2019 r. utwór Qulturki ‘M.K.’ znalazł się na płycie winylowej (EP) ‘Wiem, że dobrze idę’ poświęconej pamięci Marcina Kornaka, założyciela Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, w piątą rocznicę jego śmierci.
Dezerter to legenda polskiego punk rocka, powstał w Warszawie w 1981 r. Twórczość zespołu od lat jest zaangażowana społecznie. Piosenka ‘Budujesz faszyzm przez nietolerancję’ znalazła się na kultowej składance Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ pt. ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’, wydanej w 1997 r.
Zmaza to zespół punkowy z Trzcianki, powstał na początku lat dziewięćdziesiątych. Od lat w niezmienionym składzie, z tą samą energią i przekazem. Jamnik ’73 to zespół z Piły założony w 2017 roku. Wykonuje hardcore/punk. Jak sami o sobie mówią, grają ‘szybko, głośno i na temat’.
Termin pilskiego koncertu zbiega się z corocznym Tygodniem Akcji Przeciwko Rasizmowi, który rozpoczyna się już 17 marca. 21 marca przypada bowiem Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową. Został on ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, by upamiętnić ofiary masakry w Sharpeville w Republice Południowej Afryki. W trakcie pokojowej demonstracji przeciwko apartheidowi 21 marca 1960 roku policjanci otworzyli ogień do tłumu, zabijając 69 osób i raniąc ponad 180. To tragiczne wydarzenie stało się impulsem do walki przeciwko rasizmowi i dyskryminacji na całym świecie.
20 marca mija kolejna rocznica śmierci założyciela Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ Marcina Kornaka (ur. 1968 – zm. 2014). Marcin był inicjatorem kampanii ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’. Był też poetą i tworzył teksty utworów dla zespołów ze sceny niezależnej. Za swoją działalność społeczną Marcin Kornak został uhonorowany m.in. tytułem Człowieka bez Barier, nadawanym osobom z niepełnosprawnością, których ‘społeczna aktywność, zaangażowanie i postawa są dla innych przykładem i źródłem motywacji do przełamywania barier w życiu codziennym’.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją, która prowadzi kampanie społeczne ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ i ‘Wykopmy Rasizm ze Stadionów’. Przez ponad 20 lat współpracowała z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy w ramach akcji edukacyjnych prowadzonych w trakcie festiwalu Przystanek Woodstock/Pol’and’Rock. Od 2024 r. współpracuje z festiwalem African Beats.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zaprasza do współpracy muzyków, wydawców i organizatorów koncertów, którzy chcieliby wydać album, opublikować videoclip albo zorganizować koncert pod patronatem kampanii ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ i ‘Muzyka Przeciwko Wojnie’. Kontakt mailowy: redakcja@nigdywiecej.org .
Zespół Dezerter wystąpi w Holandii pod hasłem kampanii społecznej ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’. Koncert odbędzie się 9 listopada, czyli w Międzynarodowym Dniu Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem. Upamiętnia on ofiary pierwszego masowego pogromu Żydów w III Rzeszy, do którego doszło w 1938 roku podczas tzw. Nocy Kryształowej.
Dezerter jest uznawany za nestora polskiej sceny punkrockowej. Zespół powstał w 1981 roku w Warszawie. Muzycy grają nieprzerwanie już od ponad 40 lat, a na ich koncerty przychodzą kolejne pokolenia fanów. Dezerter koncertował w wielu krajach Europy (Czechy, Niemcy, Wielka Brytania, Finlandia, Szwajcaria), w Stanach Zjednoczonych, a nawet w Japonii.
Jak podkreśla Arkadiusz Zacheja ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’: – ‘Dezerter od początku działalności manifestuje poparcie dla idei pokoju i różnorodności, sprzeciwia się też nienawiści do drugiego człowieka’. W 1997 roku utwór ‘Budujesz faszyzm przez nietolerancję’ ukazał się na płycie Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ pt. ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’. W prostych słowach tej piosenki uchwycona została specyfika uprzedzeń: ‘Ten jest stąd, a tamten stamtąd / Więc ten jest dobry, więc tamten zły’.
Koncert Dezertera odbędzie się w Hadze, położonej nad Morzem Północnym, znanej ze swojej bogatej historii i wielokulturowości. W mieście tym znaczną część mieszkańców stanowią osoby pochodzące z Surinamu (dawna kolonia holenderska w północno-wschodniej części Ameryki Płd.), Turcji i Maroka. W Hadze jest też największe skupisko Polaków w Holandii.
Kampania ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ została zapoczątkowana w 1996 roku przez założyciela Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ Marcina Kornaka (ur. 1968 – zm. 2014). Akcja ta połączyła wykonawców reprezentujących różne style muzyczne, którzy chcieli zaprotestować przeciwko nacjonalizmowi i uprzedzeniom. Dzisiaj kontynuację kampanii ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ stanowi akcja ‘Muzyka Przeciwko Wojnie’. Poprzez udział w niej muzycy mogą wyrazić solidarność z ukraińskimi uchodźcami.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zaprasza do współpracy muzyków, wydawców i organizatorów koncertów, którzy chcieliby wydać album, opublikować videoclip albo zorganizować koncert pod patronatem kampanii ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ / ‘Muzyka Przeciwko Wojnie’. Kontakt mailowy: redakcja@nigdywiecej.org .
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną, apolityczną organizacją, która monitoruje incydenty na tle ksenofobicznym. Prowadzi kampanie społeczne, m.in. ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ i ‘Wykopmy Rasizm ze Stadionów’. Przez ponad 20 lat współpracowała z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy w ramach akcji edukacyjnych prowadzonych w trakcie festiwalu Przystanek Woodstock.
Tak zwane patrole obywatelskie organizowane przeciwko migrantom, brutalne pobicie studenta z Azerbejdżanu oraz Hindusów w hostelu pracowniczym to tylko niektóre przypadki rasizmu i ksenofobii z ostatnich tygodni. Ukazała się właśnie nowa ‘Brunatna Księga’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, która dokumentuje wybrane ataki na mniejszości z lat 2023-2024.
‘Eskalacja agresji nie jest zaskakująca’ – tłumaczy dr Anna Tatar, współautorka raportu. – ‘Wielokrotnie przestrzegaliśmy, że wzbudzanie przez polityków strachu, a nawet pogardy wobec migrantów i uchodźców będzie skutkowało przemocą na ulicach’.
‘Brunatna Księga’ wydana przez Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zawiera opisy rasistowskich i ksenofobicznych napaści fizycznych, przypadków dyskryminacji, jak również dewastacji cmentarzy czy pomników upamiętniających Zagładę. Opisuje też rasistowskie i ksenofobiczne zajścia z udziałem pseudokibiców piłkarskich. Ponadto raport ten stanowi dokumentację mowy nienawiści w polskiej debacie publicznej, a zwłaszcza w mediach społecznościowych.
‘Nienawiść do mniejszości to problem globalny’ – zauważa Rafał Pankowski, współzałożyciel Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, prof. Collegium Civitas w Warszawie i Rotary Peace Fellow na Uniwersytecie Makerere w Ugandzie. – ‘Dlatego tak ważna jest solidarność ze wszystkimi ofiarami dyskryminacji i przemocy’.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Jej inicjatorem był wieloletni prezes Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ Marcin Kornak (ur. 1968 – zm. 2014).
Od 1 września 2023 do 15 października 2024 prowadzenie monitoringu ‘Brunatna Księga’ było wspierane przez Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
We wrześniu 2024 Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zostało laureatem prestiżowej Nagrody im. Ronalda Eissensa i Suzette Bronkhorst za ‘wyjątkowe osiągnięcia w przeciwdziałaniu mowie nienawiści i propagowaniu praw człowieka’.
Oto wybrane zdarzenia udokumentowane w ‘Brunatnej Księdze’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’:
ŁÓDŹ. W nocy z 25 na 26 marca 2023 grupa kilkunastu osób, mężczyzn i kobiet, zaatakowała dwóch Ukraińców. Wykrzykiwali: ‘Nienawidzimy was, jesteście z Ukrainy, won do domu!’, a czterech bandytów brutalnie ich pobiło: uderzali ich pięściami, powalili na ziemię i kopali. Ukraińcy trafili do szpitala, jeden z nich miał złamaną szczękę i żebro, drugi obite nerki i uszkodzony ząb.
WROCŁAW. 30 czerwca 2023 nauczycielka pochodząca z Filipin została zaatakowana przez nieznaną kobietę. Napastniczka obrzuciła ją wyzwiskami i groziła przemocą oraz pozbawieniem życia. Wykrzykiwała: ‘Nienawidzę was, k…wa! Za to, że jesteście okrutni i źli. Choroby przenosicie różne’.
RACIBÓRZ. 15 sierpnia 2023 na ulicy Katowickiej ciemnoskóry nastolatek, który wyszedł z baru z kebabem, został obrzucony rasistowskimi wyzwiskami i groźbami przez mijającego go przechodnia. Mężczyzna krzyknął do niego: ‘Ty jeb…ny ciapaty, wypier…alaj stąd, zaj…bię cię zaraz’.
PIEKOSZÓW. 21 października 2023 jeden z mieszkańców, 36-letni Szczepan B., brutalnie pobił dwunastoletniego chłopca pochodzącego z Ukrainy. ‘Sprawca znieważał, ubliżał, ale również bił, wyprowadzał ciosy pięściami, kopał nogami po głowie i po całym ciele, powodując utratę przytomności u tego dziecka’.
WARSZAWA. 11 listopada 2023 uczestnicy tzw. Marszu Niepodległości palili flagi Unii Europejskiej. Skandowali też hasła rasistowskie i ksenofobiczne, m.in. ‘Biały honor, biała duma’, ‘Biała siła jest i była’, ‘Polska dla Polaków’, ‘Znajdzie się kij na lewacki ryj’. Eksponowali również flagi z krzyżem celtyckim, flagę w barwach III Rzeszy czy transparent ‘Stop ukrainizacji Polski’.
GDAŃSK. 2 stycznia 2024 na ulicy Owsianej ‘nieznani sprawcy’ zniszczyli tablicę upamiętniającą getto, w którym podczas II wojny światowej przetrzymywani byli Żydzi z Gdańska oraz z innych terenów okupowanych przez III Rzeszę.
WARSZAWA. W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 2024 na ulicy Twardej młodociany sprawca próbował podpalić synagogę im. Małżonków Nożyków. Rzucił koktajlem Mołotowa, który rozbił się o fasadę, blisko jednego z okien na parterze.
WARSZAWA. W nocy z 24 na 25 sierpnia 2024 student pochodzący z Azerbejdżanu został pobity z powodu karnacji. Grupa kilku mężczyzn i kobieta obrzucili go rasistowskimi obelgami. Poszkodowany relacjonował: ‘Mówili «Polska dla Polaków», a mnie nazywali «jeb…nym czarnuchem» […]. Dostałem w głowę czymś twardym […]. Upadłem na ziemię i chyba od razu straciłem przytomność. Zaczęli mnie bić rękoma i kopać’.
NOWY SĄCZ. 8 września 2024 przy cmentarzu żydowskim na ulicy Rybackiej kilkoro napastników zaatakowało grupę przyjezdnych Żydów, którzy zamierzali odwiedzić nekropolię. Sprawcy obrzucili ich antysemickimi wyzwiskami i kierowali pod ich adresem groźby.
ŻYRARDÓW. 21 września 2024 przez miasto przeszedł ksenofobiczny marsz, określany mianem tzw. patrolu obywatelskiego. Manifestanci skandowali: ‘Tu jest Polska!’, ‘Tu jest Żyrardów, tutaj idziemy! Robimy, k…wa, to, co powinni robić wszyscy!’. Ponadto uczestnicy ‘patrolu’ brutalnie zaatakowali migrantów mieszkających w hostelu pracowniczym. Ukraińcy, Azerowie i Gruzini bronili się przed napastnikami, używając gaśnic proszkowych. W wyniku ataku 70 migrantów zrezygnowało z pracy w Żyrardowie.
SZCZECIN. 7 października 2024 pochodzący z Ukrainy kierowca taksówki został pobity na tle narodowościowym przez 46-letniego pasażera. Mężczyzna kierował groźby pod jego adresem, zadawał mu ciosy w twarz i głowę, a także wykrzyknął do niego: ‘Ukraińska szmato!’.
Agnostic Front będzie gwiazdą Festiwalu InterTony odbywającego się pod patronatem kampanii społecznej ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’.
Legendarna grupa z Nowego Jorku to jeden z najbardziej znanych na świecie zespołów grających hardcore. InterTony – Festiwal Miast Partnerskich w Chojnicach odbędzie się 15 czerwca.
Formacja Agnostic Front powstała w 1980 roku. Znana jest z utworów zaangażowanych, w których staje po stronie wykluczonych i pozbawionych własnego głosu w przestrzeni publicznej. Ponadto w trakcie festiwalu wystąpią zespoły z niezależnej sceny muzycznej, związane z nurtami metalowymi, punkowymi, hardcore i rock: Massive Assault (Holandia), Peter Ullrich oraz Tortured Spirit (Niemcy), Praïm Faya (Francja), a także kapele z Polski: Narbo Dacal, Super Potwór i Tyran.
– ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi to kampania, która łączy przedstawicieli różnorodnych gatunków. Jej przesłanie znakomicie współgra z ideą festiwalu InterTony, jaką jest nawiązywanie przyjaźni między mieszkańcami miast z kilku krajów’ – podkreśla Łukasz Jakubowski ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’.
InterTony to projekt oparty na współpracy międzynarodowych stowarzyszeń i organizacji młodzieżowych działających w miastach partnerskich w Niemczech, Francji, Holandii i Polsce. Jak zaznaczają organizatorzy festiwalu: ‘W sposób praktyczny wskazujemy, jakie możliwości daje międzynarodowa współpraca oparta o wzajemne zaangażowanie, otwartość i chęć dzielenia się dobrymi praktykami pomiędzy społeczeństwami demokratycznymi’.
Inspiracją dla organizatorów InterTony stał się festiwal przeciwko rasizmowi i dyskryminacji DettenRockt, organizowany w Emsdetten (Niemcy), w którego przeprowadzeniu wielokrotnie pomagali wolontariusze z Chojnic.
Kampania ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ została zainicjowana w 1996 roku przez twórcę Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ Marcina Kornaka (ur. 1968 – zm. 2014). Jej kontynuację stanowi ‘Muzyka Przeciwko Wojnie’, proklamowana w pierwszą rocznicę napaści na Ukrainę. Do akcji tej przyłączają się muzycy, którzy chcą wyrazić solidarność z uchodźcami i zaprotestować przeciw agresji.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zaprasza do współpracy muzyków, wydawców i organizatorów koncertów, którzy chcieliby wydać album, opublikować videoclip albo zorganizować koncert pod patronatem kampanii ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ / ‘Muzyka Przeciwko Wojnie’. Kontakt mailowy: redakcja@nigdywiecej.org .
Płyta ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ ukazała się w 1997 roku, a dwadzieścia lat później (w rocznicę wydania) została opublikowana na YouTube:
Z kolei w 2021 po raz pierwszy na winylu ukazał się podwójny album ‘Jedna Rasa – Ludzka Rasa. Muzyka Przeciwko Rasizmowi, część 2’ (pierwsze wydanie w 1998 roku). Płyta jest też dostępna na YouTube:
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją, która monitoruje mowę nienawiści i zdarzenia na tle ksenofobicznym, od lat publikuje ‘Brunatną Księgę’. Prowadzi kampanie społeczne ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ i ‘Wykopmy Rasizm ze Stadionów’.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ przygotowało specjalny raport, który dokumentuje kilkadziesiąt przykładów nienawistnych wypowiedzi i działań Grzegorza Brauna. Nienawiść głoszona przez Brauna to nie tylko atak gaśnicą na menorę chanukową w Sejmie. Poseł Konfederacji od lat propaguje teorie o przejmowaniu Polski przez Żydów, kpi z ofiar nazistowskich obozów, wzywa do przemocy wobec osób LGBT czy chwali się zrywaniem ukraińskich flag.
– ‘Wzywamy platformy społecznościowe do usunięcia nienawistnych treści głoszonych przez Grzegorza Brauna. Od wielu lat bezkarnie propaguje on nienawiść wobec mniejszości. Jego nagrania na YouTube oraz wpisy na Facebooku i X (Twitterze) zawierają agresję wobec Żydów, Ukraińców, muzułmanów czy osób LGBT’ – mówi Łukasz Jakubowski ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’.
O zasięgu treści propagowanych przez Brauna świadczy liczba wyświetleń jego materiałów w sieci (np. niektóre nagrania z jego udziałem osiągnęły ponad milion odsłon) i ogromne kwoty zgromadzone na internetowych zbiórkach na jego rzecz (serwis zrzutkapl przekazał 18 grudnia ponad 200 tys. zł). Jego działania mają również następstwa społeczne: 14 grudnia pięcioro nieletnich sprawców usiłowało zniszczyć instalację świecznika chanukowego na ulicy Oławskiej we Wrocławiu. Podpalili też przyniesioną ze sobą flagę Izraela, a całe zajście sfilmowali. Zostali zatrzymani, a ich sprawa trafiła do sądu rodzinnego.
Dzięki interwencji Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ platformy Allegro i OLX usunęły kilkadziesiąt ofert z gadżetami wyrażającymi uznanie dla antysemickiego aktu przemocy, którego Braun dopuścił się w Sejmie. Wśród przedmiotów rekomendowanych do skasowania znalazły się kubki i koszulki zawierające rysunek gaśnicy zwróconej w stronę żydowskiego świecznika.
T-shirt wyrażający uznanie dla antysemickiego aktu przemocy, którego dopuścił się Braun
Wypowiedzi Brauna były wielokrotnie zgłaszane przez Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ do administracji YouTube’a, Facebooka i X (Twittera) z powodu propagowania w nich nienawiści. Jednak platformy te – wbrew własnym regulaminom – niechętnie usuwają tego rodzaju treści. W rezultacie Braun bez przeszkód może prowadzić agresywną agitację.
Przykłady wypowiedzi i incydentów udokumentowanych w publikacji Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ pt. ‘Nie tylko Chanuka. Raport o nienawiści Grzegorza Brauna’:
– 2 kwietnia 2019 Grzegorz Braun w wywiadzie wyemitowanym na YouTube na kanale wRealu24 domagał się wprowadzenia kar za homoseksualizm. Oświadczył: ‘Negocjujmy granice nie tolerancji, tylko granice penalizacji. […] Jak ktoś wystąpi z liberalnym projektem batożenia, to wtedy zastanowimy się, czy przeprowadzać to przez Parlament Europejski, czy przez Sejm i Senat warszawski’.
– 9 kwietnia 2020 w wywiadzie dla kanału Panta Rhei w serwisie YouTube Braun zaprezentował ksenofobiczne teorie spiskowe na temat pochodzenia koronawirusa: ‘Może to jest po prostu akt wojny biologicznej? […] Kto na tym zyskuje? Chińczycy, Amerykanie, Moskale, Żydzi, wszyscy naraz?’.
– 14 grudnia 2021 podczas demonstracji przed Sejmem posłowie Konfederacji, w tym Grzegorz Braun, przemawiali i pozowali do zdjęć na tle transparentu z napisem ‘Szczepienie czyni wolnym’, który był stylizowany na szyld znajdujący się nad bramą byłego obozu Auschwitz: ‘Arbeit macht frei’.
– 24 lutego 2022, kilka godzin po agresji militarnej Rosji na Ukrainę, Braun zamieścił na Twitterze komentarz, w którym wzywał, by nie udzielać pomocy ludziom uciekającym przed wojną: ‘Imperatyw humanitarny: NIE otwierać terytorium RP na przestrzał, nie tworzyć popytu na migrację uchodźców/nachodźców’.
– 14 marca 2022 Braun potępił wywieszenie w Sejmie flagi Ukrainy na znak solidarności z ofiarami agresji. Napisał na Twitterze: ‘Czy to już Ukro-Polin? [Polin po hebrajsku oznacza Polskę; odwołanie do teorii spiskowej, wedle której Żydzi i Ukraińcy mieliby zawładnąć Polską]. Kto tu jest gospodarzem?’.
– 25 czerwca 2022 podczas demonstracji w Warszawie Braun podziękował dwóm patostreamerom: Wojciechowi Olszańskiemu i Marcinowi Osadowskiemu (przeciwko którym toczyło się wówczas postępowanie sądowe dotyczące kierowania gróźb śmierci pod adresem posłów) za ‘głos w sprawie Polski, wyrazisty. Śmierć wrogom ojczyzny – i ja to powtarzam’.
– 21 listopada 2022 Braun z entuzjazmem zareagował na postanowienie sądu w RPA o warunkowym zwolnieniu z więzienia Janusza Walusia, rasistowskiego zabójcy, który w 1993 roku zastrzelił Chrisa Haniego, walczącego o zniesienie apartheidu: ‘NA ŻYWO: Sąd Konstytucyjny RPA uzasadnia decyzję o ZWOLNIENIU pana Janusza Walusia z więzienia. Bogu niech będą dzięki!’.
– 27 stycznia 2023 w budynku Sądu Okręgowego w Krakowie Braun zniszczył choinkę bożonarodzeniową ustawioną przez sędziów ze stowarzyszeń Iustitia i Themis. Drzewko było udekorowane bombkami, na których znajdowały się flagi ukraińskie, flagi Unii Europejskiej, a także napis ‘LGBT’ w tęczowych barwach.
– 30 maja 2023 w siedzibie Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie Braun zakłócił wykład prof. Jana Grabowskiego na temat pamięci o Holokauście. W trakcie prelekcji ruszył w kierunku wykładowcy, wykrzykując ‘Dość tego!’, wyrwał ze stojaka mikrofon, który roztrzaskał o mównicę, a także wywrócił kolumnę nagłaśniającą.
– 12 grudnia 2023 w Sejmie Braun zakłócił uroczystość zorganizowaną z okazji żydowskiego święta Chanuka i dopuścił się aktów przemocy. Wtargnął z gaśnicą i zgasił nią świece płonące na dziewięcioramiennym świeczniku. Brauna próbowała powstrzymać uczestniczka tej uroczystości, Magdalena Gudzińska-Adamczyk, lecz sama została przez niego zaatakowana.
– 14 grudnia 2023 na kanale YouTube Leszka Szymowskiego Braun zachęcał, aby podczas przyszłorocznych obchodów Chanuki powtórzyć akt agresji, którego sam się dopuścił: ‘Za rok o tej porze będą się rozglądał za wszystkimi, którzy uważają, że konieczne jest profesjonalne gaszenie zaprószonego w przestrzeni publicznej ognia [tak Braun określił swoją napaść – red.]. Przyklasnę wszystkim formom przejawiania sprzeciwu i próbom położenia kresu tego typu działaniom’.
W styczniu 2023 Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało raport poświęcony mowie nienawiści, a także antysemickim i antyukraińskim teoriom spiskowym propagowanym na kanale Media Narodowe Roberta Bąkiewicza. Po publikacji raportu kanał został usunięty przez YouTube. Z kolei w sierpniu 2022 dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem ‘NIGDY WIĘCEJ’ platforma YouTube usunęła skrajnie prawicowy kanał wRealu24 Marcina Roli.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Jako pierwsza organizacja pozarządowa w Polsce zainicjowała kampanię przeciwko mowie nienawiści w internecie ‘R@cism-Delete’, uczestniczy w projektach Get The Trolls Out i Safenet. Jest częścią międzynarodowych sieci International Network Against Cyber Hate (INACH) oraz Global Alliance Against Digital Hate and Extremism (GADHE).
‘Nie tylko Chanuka. Raport o nienawiści Grzegorza Brauna’ (pełna wersja raportu):
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało RAPORT pt. ‘«Strzelałbym». O mowie nienawiści w kampanii wyborczej’. Udokumentowano w nim przykłady rasistowskich i ksenofobicznych wypowiedzi na temat mniejszości, rozpowszechnianych dla celów politycznej propagandy.
W raporcie odnotowane zostały przejawy mowy nienawiści, którą w czasie kampanii wyborczej, tj. od lipca do października, posługiwali się politycy, działacze społeczni, pracownicy mediów, a także zwolennicy poszczególnych partii. Publikacja gromadzi przykłady wpisów na platformach społecznościowych, materiałów video i grafik, wywiadów oraz przemówień wiecowych zawierających treści obraźliwe wobec Ukraińców, Żydów, osób LGBT czy osób z niepełnosprawnością.
– ‘Jeszcze nigdy w kampanii wyborczej nie wykorzystywano tak planowo i na taką skalę – nienawiści wobec innych ludzi. Upiorne miejsce w przekazie politycznym zajęli migranci z krajów afrykańskich i azjatyckich, których utożsamiano z zagrożeniami takimi jak terroryzm, przestępczość seksualna czy złodziejstwo’ – powiedziała Anna Tatar ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’. I dodała: – ‘Smutne jest to, że tego rodzaju treści powielali przedstawiciele wszystkich partii’.
– ‘Szczególną rolę w rozpowszechnianiu fałszywego i krzywdzącego wizerunku migrantów odegrały materiały video udostępniane w mediach społecznościowych. Krótkie filmy, bez żadnej informacji o tym, kiedy zostały nagrane, opatrzone rasistowskim komentarzem, to jedna z najczęstszych form politycznej manipulacji’ – powiedział Rafał Pankowski ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’. – ‘Takie treści generowały następnie nienawistne komentarze kolejnych użytkowników’ – podkreślił.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ uczestniczy w międzynarodowym projekcie SafeNet (Monitoring and Reporting for Safer Online Environments), w ramach którego monitoruje i zgłasza platformom społecznościowym treści propagujące nienawiść wobec mniejszości. We wrześniu i październiku na 55 zgłoszonych treści do Facebooka, Twittera i YouTube… nie została usunięta żadna z nich. Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jako Trusted Flagger (tzw. zaufany zgłaszający) ponownie wysłało zgłoszenia do każdej z tych platform, zawierające szczegółowe informacje na temat wpisów propagujących nienawiść. W rezultacie usunięte zostały… 4 takie treści.
Wybrane przykłady wypowiedzi udokumentowanych w raporcie ‘«Strzelałbym». O mowie nienawiści w kampanii wyborczej’:
– 2 lipca Roman Giertych, były lider Młodzieży Wszechpolskiej, były wicepremier, kandydat Koalicji Obywatelskiej do Sejmu w okręgu nr 33 (woj. świętokrzyskie), udostępnił na Twitterze video, które przedstawiało grupę mężczyzn uciekających przed policją, i dodał komentarz: ‘Za dwadzieścia lat przez wpuszczenie do Polski setek tysięcy imigracji z krajów muzułmańskich możemy być świadkami takich scen na ulicach Warszawy’.
– 8 lipca Dariusz Matecki (kandydat na posła z listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu szczecińskim, przewodniczący Suwerennej Polski na Pomorzu Zachodnim i szef Ośrodka Monitorowania Antypolonizmu) opublikował na Twitterze komentarz z wyrazami uznania dla skrajnie prawicowych bojówkarzy, którzy rozbili festiwal Pride Fest w Tbilisi (Gruzja), organizowany przez społeczność LGBT.
– 20 lipca w Bydgoszczy dr Sławomir Ozdyk, kandydat do Sejmu z Konfederacji Korony Polskiej Grzegorza Brauna, właściciel agencji z branży ochroniarskiej w Berlinie, roztoczył podszytą ksenofobią wizję życia w krajach Europy Zachodniej: ‘Niemieckie media mainstreamowe nazywają to, co tam się dzieje, opanowywaniem całych dzielnic miast przez bandy migracyjne. Powtórzę: przez bandy arabsko-czeczeńskie dokładnie’.
– 20 lipca poseł Janusz Korwin-Mikke, kandydat Konfederacji w wyborach do Sejmu (okręg 20, podwarszawski), zamieścił na Twitterze wpis o charakterze homofobicznym. Oświadczył: ‘Wartością europejską jest. np. potępianie homoseksualizmu’.
– 26 lipca na kanale wRealu24 (emisja na platformie BanBye) dr. hab. Andrzej Zapałowski, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego i kandydat Konfederacji w wyborach parlamentarnych w okręgu nr 22 (Krosno; jedynka na liście), wygłosił fałszywe stwierdzenie, że ‘kosztem polskiego podatnika utrzymuje się grubo ponad milion obywateli Ukrainy w Polsce’.
– 5 sierpnia w Zielonej Górze pojawił się ogromny baner wyborczy posła Łukasza Mejzy (niezrzeszony, był związany z ruchem Kukiz’15), który zawierał treści ksenofobiczne. Na plakacie tym widniały slogany: ‘Przyjmowanie migrantów – gwałty i terror’, ‘Polska bez migrantów – bezpieczna Polska’.
– 17 sierpnia w Sejmie minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek w pełen manipulacji sposób powiązał obecność migrantów w krajach Europy Zachodniej z przestępczością seksualną wobec kobiet: ‘Bo polskie kobiety są bezpieczne w Polsce, bo nie ma nielegalnych imigrantów. […] A wy nie zwracacie uwagi na zagrożenie i chcecie, żeby były gwałcone, jak we Francji, w Belgii’.
– 6 września Jacek Ćwięka, kandydat Konfederacji na senatora w okręgu nr 55 (Rzeszów), napisał na Twitterze, że zbrodnie wojenne w Buczy i Irpieniu ‘to była jednak mistyfikacja’. Wystąpił również w obronie prezydenta Rosji: ‘Dziś wszystkim podżegaczom palą się styki, bo brak dowodów by nazwać Putina zbrodniarzem wojennym’.
– 7 września Adam Gbiorczyk, działacz Konfederacji i kandydat na senatora z ramienia tego ugrupowania w okręgu 94 (Leszno, Rawicz, Gostyń, Kościan), opublikował na Twitterze komentarz, w którym podawał w wątpliwość masową zagładę w obozach hitlerowskich. Napisał: ‘Samo istnienie obozów nie jest dowodem na śmierć milionów, a jest dowodem na istnienie obozów’.
– 17 września dr hab. Krystyna Pawłowicz, sędzia Trybunału Konstytucyjnego i była posłanka z listy Prawa i Sprawiedliwości, opublikowała na Twitterze wpis, w którym pojawiło się określenie dehumanizujące uchodźców i migrantów (nazwała ich ‘dziczą’).
***
W marcu 2023 roku Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle rasistowskim i ksenofobicznym oraz aktów dyskryminacji z lat 2020-2023. Na ponad 300 stronach opisane zostały przypadki napaści fizycznych na osoby wyróżniające się kolorem skóry, językiem czy wyznaniem, a także przejawy agresji słownej w miejscach publicznych.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która od wielu lat prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację przestępstw popełnionych przez neofaszystów i skrajną prawicę oraz incydentów na tle rasistowskim, ksenofobicznym i aktów dyskryminacji.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ z założenia nigdy nie ubiegało się ani nie zamierza się ubiegać o dofinansowanie z funduszy państwowych.
Iga Świątek od początku wybuchu wojny wspiera Ukrainę. Także podczas turnieju Rolanda Garrosa nosiła na czapce wstążkę w barwach ukraińskiej flagi. Ten gest solidarności został potępiony przez zwolenników skrajnej prawicy, którzy zamieścili w sieci nienawistne komentarze na temat tenisistki.
Na jednej z niedawnych konferencji prasowych Iga Świątek zapewniła: – ‘Dla mnie oczywiste jest wspieranie Ukrainy. Będę to robić, dopóki wojna się nie skończy’ (14 maja). Z kolei po finałowej wygranej w zeszłorocznym turnieju Rolanda Garrosa Świątek zwróciła się do kibiców ze słowami: – ‘Chcę powiedzieć coś do Ukraińców. Bądźcie silni! Wojna wciąż trwa. […] Staram się wspierać Ukrainę’.
Wśród wielu życzliwych komentarzy na ten temat społecznego zaangażowania Igi Świątek – w internecie pojawiły się również liczne wypowiedzi atakujące tenisistkę. Ich autorzy kwestionowali jej tożsamość narodową i oskarżali o działania na szkodę Polski: ‘My też zapamiętamy, że nie nosisz biało-czerwonych barw, tylko żółto-niebieskie banderowskich śmieci’, ‘Wstydzisz się polskich barw?’, ‘mam cię w dupie antypolska łajzo’, ‘Ty jesteś Polska czy Ukrainka – k…wa zdecyduj się !!!’ i ‘Zdejmij wreszcie tę kreteńską ukroflagę z dekla!’.
Przedstawiciele skrajnej prawicy pogardliwie wypowiadali się na temat Igi Świątek, zarzucając jej wręcz zdradę z powodu wsparcia udzielanego Ukrainie. Na przykład Marcin Rola w audycji na kanale wRealu24 wygłosił taką oto tyradę o tenisistce (dzień po jej zwycięstwie w finale Rolanda Garrosa): ‘Głupiutka jeszcze dziewczyneczka. […] Pani jest Polką czy pani jest Ukrainką? Jakie pani barwy przyjmuje? […] Ileż można robić ze swojego kraju bantustan? Ileż można ciągle tak się upadlać? […] Do jasnej cholery, reprezentuje pani Polskę albo niech się pani zdecyduje, kogo pani reprezentuje: czy Polskę, czy Ukrainę? Może pani chce tam [wyjechać]?’.
Marcin Rola to twórca skrajnie prawicowego kanału wRealu24 (telewizja internetowa), znanego z propagowania nienawiści i uprzedzeń wobec Żydów, Ukraińców, osób LGBT i innych mniejszości. Rola był rzecznikiem prasowym ruchu Kukiz’15, w 2015 roku z ramienia tego ugrupowania kandydował bez powodzenia do Sejmu. W sierpniu 2022 dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem ‘NIGDY WIĘCEJ’ platforma YouTube usunęła kanał wRealu24. Od kilku miesięcy audycje emitowane są na platformie BanBye założonej przez Rolę.
– ‘Skrajna prawica od początku wojny rozsiewa teorie spiskowe i za wszelką cenę dąży do tego, by osłabić w społeczeństwie chęć budowania dobrych, sąsiedzkich relacji z Ukraińcami’ – powiedziała dr Anna Tatar ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’. Dodała: – ‘Nie ma tu żadnych hamulców. Nawet tenisistka, która z takimi sukcesami reprezentuje Polskę, jest atakowana przez tę w istocie proputinowską propagandę’.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Prowadzi też kampanie społeczne, m.in. ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ i ‘Wykopmy Rasizm ze Stadionów’ oraz uczestniczy w akcjach przeciwdziałających mowie nienawiści w internecie.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle rasistowskim i ksenofobicznym oraz aktów dyskryminacji z lat 2020-2023.
Wieloletnim autorem ‘Brunatnej Księgi’ był śp. Marcin Kornak (1968-2014), założyciel Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, działacz społeczny, komentator życia publicznego oraz poeta i autor tekstów utworów muzycznych ze sceny niezależnej. Był pomysłodawcą kampanii społecznych promujących szacunek i różnorodność. 20 marca przypada dziewiąta rocznica jego śmierci.
Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1966 roku ustanowiło 21 marca Międzynarodowym Dniem Walki z Dyskryminacją Rasową. Upamiętnia on masakrę w Sharpeville w Republice Południowej Afryki. Tego dnia, w 1960 roku, policja otworzyła ogień do czarnoskórej ludności protestującej przeciwko apartheidowi. Zginęło sześćdziesiąt dziewięć osób, a sto osiemdziesiąt zostało rannych. Celem obchodów tej tragicznej rocznicy jest wyrażenie sprzeciwu wobec rasizmu, dyskryminacji i ksenofobii, a także kształtowanie społecznej wrażliwości na te zjawiska.
W najnowszej edycji ‘Brunatnej Księgi’ na ponad 300 stronach opisane zostały przypadki napaści fizycznych na osoby wyróżniające się kolorem skóry, językiem czy wyznaniem, a także przejawy agresji słownej w miejscach publicznych. Ponadto w raporcie Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ udokumentowano manifestacje z hasłami podżegającymi do nienawiści, akty dyskryminacji wobec mniejszości czy faszystowskie transparenty na stadionach. Opisano również przykłady wrogości wobec uchodźców z Ukrainy i wymierzoną w nich skrajnie prawicową propagandę.
– ‘W Brunatnej Księdze wiele uwagi poświęciliśmy mowie nienawiści w internecie. W polskim społeczeństwie spada akceptacja dla uchodźców wojennych. W znacznej mierze przyczyniają się do tego rozpowszechniane na znaczną skalę antyukraińskie teorie spiskowe, fałszywe informacje i treści wprost obelżywe wobec Ukraińców – powiedziała dr Anna Tatar, współautorka raportu.
– ‘Brunatna Księga stanowi dokumentację społecznych postaw wobec grup mniejszościowych. W tej edycji raportu opisaliśmy m.in. ataki na osoby pochodzenia azjatyckiego, ale też na inne mniejszości, które były oskarżane o roznoszenie koronawirusa, a nawet o jego celowe wytworzenie’ – powiedział Jacek Dzięgielewski ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’.
Wybrane przykłady zdarzeń udokumentowanych w ‘Brunatnej Księdze 2020-2023’:
SZCZECIN. W połowie marca 2020 na ulicy Dworcowej ‘nieznani sprawcy’ zdewastowali tablicę upamiętniającą żydowskich mieszkańców miasta zamordowanych podczas II wojny światowej w obozie zagłady w Bełżcu. Na płycie z inskrypcją pojawiła się swastyka oraz symbol SS.
ŁUKÓW. 19 marca 2020 trzech nastolatków, uczniów jednej z miejscowych szkół podstawowych, zaatakowało pochodzącą z Wietnamu 59-letnią mieszkankę miasta. Krzyczeli do niej, że ‘jest z Chin’, ‘ma koronawirusa’ oraz ‘Spierd…, k…wo, Chinko jeb…na’, obrzucili ją też kamieniami i śmieciami, spluwali w jej stronę, a jeden z nich ją popchnął.
GDAŃSK. 20 czerwca 2020 nierozpoznany napastnik zaatakował mężczyznę pochodzącego z Egiptu. Krzyknął do niego ‘Wypier…aj, czarna k…wo’ i uderzył go w twarz. Próbował go również dźgnąć nożem.
WARSZAWA. 17 lutego 2021 napastnik zaatakował parę gejów. Krzyknął do mężczyzn: ‘Nie trzymajcie się za ręce, nie przy dzieciach!’ i zadał jednemu z nich cios nożem w plecy. Ranny mężczyzna został przewieziony do szpitala.
POZNAŃ. 14 marca 2021 w tramwaju jeden z pasażerów kierował groźby i rasistowskie wyzwiska pod adresem Gwatemalczyka, który podróżował z żoną i dzieckiem.
SZCZECIN. 12 grudnia 2021 Konfederacja zorganizowała ‘zawody strzeleckie imienia Kyle’a Rittenhouse’a’ – mężczyzny, który zastrzelił dwóch uczestników antyrasistowskich protestów Black Lives Matter w 2020 roku w USA. Na plakacie zapowiadającym turniej znalazło się zdjęcie napastnika z karabinem maszynowym, a także symbolika rasistowska.
SĘDZISZÓW MAŁOPOLSKI. 13 stycznia 2022 mieszkaniec miasta brutalnie pobił bezdomnego mężczyznę. Zadał mu dwa ciosy pięścią w twarz, a gdy pokrzywdzony upadł na ziemię, kopał go do nieprzytomności w głowę, powodując liczne obrażenia. W wyniku tej napaści Sławomir K. po kilkunastu dniach pobytu w szpitalu zmarł.
BIAŁYSTOK. 15 stycznia 2022 uczestnicy manifestacji negacjonistów epidemii koronawirusa skandowali ‘Tu jest Polska, a nie Polin!’ (słowo to po hebrajsku oznacza Polskę).
KATOWICE. 9 czerwca 2022 na przystanku i w autobusie nierozpoznany mężczyzna zaatakował nastoletniego chłopca pochodzącego z Ukrainy. Groził mu i obrzucił go obelgami na tle narodowościowym.
LUBLIN. 30 sierpnia 2022 trzech czarnoskórych studentów zostało zaatakowanych z powodów rasistowskich przez grupę kilku mężczyzn, którzy przechodzili obok nich chodnikiem. Napastnicy wykrzykiwali: ‘Czarne k…wy’ i rzucili się na nich z pięściami.
WARSZAWA. 24 września 2022 ulicami stolicy przeszedł marsz ‘Stop ukrainizacji Polski’ zorganizowany przez Konfederację Korony Polskiej posła Grzegorza Brauna. Uczestnicy eksponowali transparenty: ‘Tu jest Polska, nie Ukropol!’ (wizja Polski zagarniętej przez Ukrainę) oraz ‘Stop podmianie struktury etnicznej Polski’. Wykrzykiwali też: ‘Znajdzie się kij na banderowski ryj!’.
LUBLIN. 7 stycznia 2023 dwóch mężczyzn napadło na pochodzącą z Ukrainy kobietę, jej 13-letniego syna i ciężarną córkę. Wykrzykiwali do nich: ‘Ukraińskie k…wy’, ‘Jeb…ć Ukraińców’, ‘Wynocha z Polski’. Gdy chłopiec próbował zadzwonić na policję, przewrócili go na ziemię i bili pięściami po głowie. Szarpali również kobietę w ciąży. Postawiono im zarzuty publicznego znieważenia obywateli Ukrainy, kierowania gróźb śmierci, a także stosowania przemocy.
POZNAŃ. 7 marca 2023 działacze Młodzieży Wszechpolskiej zakłócili spotkanie z ukraińską pisarką Oksaną Zabużko. Skandowali: ‘Polska to my, a nie Bandera i jego psy!’. Spotkania z pisarką członkowie Młodzieży Wszechpolskiej zakłócili też 21 listopada 2022 w Krakowie i 14 lutego 2023 w Warszawie.
GDAŃSK. W nocy z 11 na 12 marca 2023 dwóch nieletnich sprawców namalowało swastykę przy wejściu do synagogi w Gdańsku-Wrzeszczu. Na elewacji pojawiły się również trzy litery K, oznaczające Ku-Klux-Klan. Sprawców dewastacji zatrzymano.
W kwietniu 2022 roku Stowarzyszenie opublikowało raport pt. ‘Zachowajmy solidarność z uchodźcami’ o przypadkach dyskryminacji i mowy nienawiści wobec Ukraińców, uchodźców i mniejszości narodowych w Polsce w kontekście trwającej wojny. W styczniu 2023 Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało raport poświęcony mowie nienawiści, a także antysemickim i antyukraińskim teoriom spiskowym propagowanym na kanale Media Narodowe Roberta Bąkiewicza. Po publikacji raportu kanał został usunięty przez YouTube.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która od wielu lat prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację przestępstw popełnionych przez neofaszystów i skrajną prawicę oraz incydentów na tle rasistowskim, ksenofobicznym i aktów dyskryminacji. Od 1 marca 2022 do 1 marca 2023 prowadzenie monitoringu ‘Brunatna Księga’ było wspierane przez Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
‘Brunatna Księga 2020-2023’ (pełna wersja raportu):
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ przeprowadziło badanie na temat mowy nienawiści w internecie wobec uchodźców z Ukrainy. W analizie tej użyto platformy SentiOne Listen, która wykorzystuje sztuczną inteligencję do monitorowania publicznych wypowiedzi w sieci. Uzyskane rezultaty zostały przedstawione w opracowaniu ‘Jak policzyć nienawiść? Hejterzy o Ukraińcach’.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ i firma SentiOne podpisały porozumienie o współpracy 1 grudnia 2022 roku. Zakłada ono wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji do zbadania skali problemu ksenofobicznej mowy nienawiści w internecie, zwłaszcza w kontekście trwającej wojny przeciwko Ukrainie. Pozwoli to na podejmowanie kolejnych działań ograniczających propagowanie tego typu treści w sieci.
Badanie obejmowało treści opublikowane w minionym roku (od 24 lutego 2022 do 2 lutego 2023) w mediach społecznościowych (na Facebooku i Twitterze) na profilach należących do trzech skrajnie prawicowych kanałów (telewizji internetowych): wRealu24, Mediów Narodowych i eMisja.tv. W opracowaniu uwzględniono ponadto treści zamieszczone na profilach partii Konfederacja, jak również trzech liderów tego środowiska: Grzegorza Brauna, Krzysztofa Bosaka i Janusza Korwin-Mikkego. O wyborze akurat tych profili do analizy zadecydowały duże zasięgi publikowanych przez nie przekazów.
Wśród najczęściej rozpowszechnianych treści, podsycających niechęć wobec uchodźców, znalazły się antyukraińskie i antysemickie teorie spiskowe (o rzekomej ‘ukrainizacji’ Polski, powstawaniu ‘Ukropolu’ czy ‘Ukropolinu’ zdominowanego przez Ukraińców i Żydów) i fałszywe informacje (o rzekomych przywilejach dla uchodźców kosztem Polaków w każdej sferze życia). Autorzy wpisów w pełen manipulacji sposób wykorzystywali też tragiczne wydarzenia z historii, by przedstawiać uchodźców z Ukrainy jako ludzi okrutnych i groźnych, a tym samym wzbudzać wobec nich wrogość.
Według danych wygenerowanych za pomocą platformy SentiOne Listen, w ciągu ostatnich 12 miesięcy w polskim internecie pojawiło się 397 990 antyukraińskich wypowiedzi, które miały około 547 mln odsłon. Najpopularniejsze ksenofobiczne hasła to ‘ukrainizacja’ i powiązany z nią hasztag ‘#stopukrainizacjiPolski’ (11 276 wzmianek, 11 619 123 odsłon), dalej: ‘banderowcy’, ‘banderyzm’ i ‘banderyzacja’ (5162 wzmianek, 3 373 659 odsłon) oraz ‘Ukropol’/‘Ukrpol’ (684 wzmianek, 727 011 wyświetleń).
– ‘Byliśmy zaskoczeni, na jaką skalę może rozpowszechniać się mowa nienawiści. Oto niecałe 200 wpisów na Facebooku i Twitterze wywołuje reakcję w postaci tysięcy komentarzy i udostępnień, a treści te docierają do ponad siedmiu i pół miliona odbiorców (tyle mają odsłon). To akurat przypadek Konfederacji’ – mówi współautorka opracowania, dr Anna Tatar. – ‘Rekordzistą okazuje się Janusz Korwin-Mikke. Według naszego badania antyukraińskie treści zamieszczone na jego twitterowym profilu wygenerowały prawie 14 milionów odsłon. Jak wskazują wyniki sondażów, wśród Polaków spada akceptacja dla obecności uchodźców wojennych z Ukrainy. Obecnie jest ona najniższa od 24 lutego 2022 roku, choć nadal 67 proc. ankietowanych wyraża zgodę na przyjmowanie uchodźców’. – ‘Spodziewamy się, że wraz z datą 24 lutego antyukraińskie narracje przybiorą tylko na sile’ – mówi współtwórca raportu Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, Łukasz Jakubowski.
Już 6 kwietnia 2022 roku Stowarzyszenie opublikowało raport pt. ‘Zachowajmy solidarność z uchodźcami’ o przypadkach dyskryminacji i mowy nienawiści wobec Ukraińców, uchodźców i mniejszości narodowych w Polsce w kontekście trwającej wojny. W styczniu 2023 Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało raport poświęcony mowie nienawiści, a także antysemickim i antyukraińskim teoriom spiskowym propagowanym na kanale Media Narodowe Roberta Bąkiewicza. Po publikacji raportu kanał został usunięty przez YouTube.
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Jako pierwsza organizacja pozarządowa w Polsce zainicjowała kampanię przeciwko mowie nienawiści w internecie ‘R@cism-Delete’, uczestniczy w projektach Get The Trolls Out i Safenet. Jest członkiem międzynarodowych sieci International Network Against Cyber Hate (INACH) oraz Global Alliance Against Digital Hate and Extremism (GADHE).
‘Jak policzyć nienawiść? Hejterzy o Ukraińcach’ (pełna wersja opracowania):
W najnowszej edycji ‘Brunatnej Księgi’ na ponad 300 stronach opisane zostały przypadki napaści fizycznych na osoby wyróżniające się kolorem skóry, językiem czy wyznaniem, a także przejawy agresji słownej w miejscach publicznych. Ponadto w raporcie Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ udokumentowano manifestacje z hasłami podżegającymi do nienawiści, akty dyskryminacji wobec mniejszości czy faszystowskie transparenty na stadionach. Opisano również przykłady wrogości wobec uchodźców z Ukrainy i wymierzoną w nich skrajnie prawicową propagandę.
– ‘Brunatna Księga stanowi dokumentację społecznych postaw wobec grup mniejszościowych. W tej edycji raportu opisaliśmy m.in. ataki na osoby pochodzenia azjatyckiego, ale też na inne mniejszości, które były oskarżane o roznoszenie koronawirusa, a nawet o jego celowe wytworzenie’ – powiedział Jacek Dzięgielewski ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’.
