JAK POLICZYĆ NIENAWIŚĆ? HEJTERZY O UKRAIŃCACH

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ przeprowadziło badanie na temat mowy nienawiści w internecie wobec uchodźców z Ukrainy. W analizie tej użyto platformy SentiOne Listen, która wykorzystuje sztuczną inteligencję do monitorowania publicznych wypowiedzi w sieci. Uzyskane rezultaty zostały przedstawione w opracowaniu ‘Jak policzyć nienawiść? Hejterzy o Ukraińcach’.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ i firma SentiOne podpisały porozumienie o współpracy 1 grudnia 2022 roku. Zakłada ono wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji do zbadania skali problemu ksenofobicznej mowy nienawiści w internecie, zwłaszcza w kontekście trwającej wojny przeciwko Ukrainie. Pozwoli to na podejmowanie kolejnych działań ograniczających propagowanie tego typu treści w sieci.

Badanie obejmowało treści opublikowane w minionym roku (od 24 lutego 2022 do 2 lutego 2023) w mediach społecznościowych (na Facebooku i Twitterze) na profilach należących do trzech skrajnie prawicowych kanałów (telewizji internetowych): wRealu24, Mediów Narodowych i eMisja.tv. W opracowaniu uwzględniono ponadto treści zamieszczone na profilach partii Konfederacja, jak również trzech liderów tego środowiska: Grzegorza Brauna, Krzysztofa Bosaka i Janusza Korwin-Mikkego. O wyborze akurat tych profili do analizy zadecydowały duże zasięgi publikowanych przez nie przekazów.

Wśród najczęściej rozpowszechnianych treści, podsycających niechęć wobec uchodźców, znalazły się antyukraińskie i antysemickie teorie spiskowe (o rzekomej ‘ukrainizacji’ Polski, powstawaniu ‘Ukropolu’ czy ‘Ukropolinu’ zdominowanego przez Ukraińców i Żydów) i fałszywe informacje (o rzekomych przywilejach dla uchodźców kosztem Polaków w każdej sferze życia). Autorzy wpisów w pełen manipulacji sposób wykorzystywali też tragiczne wydarzenia z historii, by przedstawiać uchodźców z Ukrainy jako ludzi okrutnych i groźnych, a tym samym wzbudzać wobec nich wrogość.

Według danych wygenerowanych za pomocą platformy SentiOne Listen, w ciągu ostatnich 12 miesięcy w polskim internecie pojawiło się 397 990 antyukraińskich wypowiedzi, które miały około 547 mln odsłon. Najpopularniejsze ksenofobiczne hasła to ‘ukrainizacja’ i powiązany z nią hasztag ‘#stopukrainizacjiPolski’ (11 276 wzmianek, 11 619 123 odsłon), dalej: ‘banderowcy’, ‘banderyzm’ i ‘banderyzacja’ (5162 wzmianek, 3 373 659 odsłon) oraz ‘Ukropol’/‘Ukrpol’ (684 wzmianek, 727 011 wyświetleń).

– ‘Byliśmy zaskoczeni, na jaką skalę może rozpowszechniać się mowa nienawiści. Oto niecałe 200 wpisów na Facebooku i Twitterze wywołuje reakcję w postaci tysięcy komentarzy i udostępnień, a treści te docierają do ponad siedmiu i pół miliona odbiorców (tyle mają odsłon). To akurat przypadek Konfederacji’ – mówi współautorka opracowania, dr Anna Tatar. – ‘Rekordzistą okazuje się Janusz Korwin-Mikke. Według naszego badania antyukraińskie treści zamieszczone na jego twitterowym profilu wygenerowały prawie 14 milionów odsłon. Jak wskazują wyniki sondażów, wśród Polaków spada akceptacja dla obecności uchodźców wojennych z Ukrainy. Obecnie jest ona najniższa od 24 lutego 2022 roku, choć nadal 67 proc. ankietowanych wyraża zgodę na przyjmowanie uchodźców’. – ‘Spodziewamy się, że wraz z datą 24 lutego antyukraińskie narracje przybiorą tylko na sile’ – mówi współtwórca raportu Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, Łukasz Jakubowski.

Już 6 kwietnia 2022 roku Stowarzyszenie opublikowało raport pt. ‘Zachowajmy solidarność z uchodźcami’ o przypadkach dyskryminacji i mowy nienawiści wobec Ukraińców, uchodźców i mniejszości narodowych w Polsce w kontekście trwającej wojny. W styczniu 2023 Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało raport poświęcony mowie nienawiści, a także antysemickim i antyukraińskim teoriom spiskowym propagowanym na kanale Media Narodowe Roberta Bąkiewicza. Po publikacji raportu kanał został usunięty przez YouTube.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Jako pierwsza organizacja pozarządowa w Polsce zainicjowała kampanię przeciwko mowie nienawiści w internecie ‘R@cism-Delete’, uczestniczy w projektach Get The Trolls Out i Safenet. Jest członkiem międzynarodowych sieci International Network Against Cyber Hate (INACH) oraz Global Alliance Against Digital Hate and Extremism (GADHE).

‘Jak policzyć nienawiść? Hejterzy o Ukraińcach’ (pełna wersja opracowania):

https://www.nigdywiecej.org//docstation/com_docstation/172/jak_policzyc_nienawisc._hejterzy_o_ukraincach.pdf

Dodatkowe informacje:

www.nigdywiecej.org

www.facebook.com/Respect.Diversity

www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

www.linkedin.com/company/never-again-association

IS ANTISEMITISM ANTISEMITIC?

A distributor of antisemitic publications has brought a court case against the ‘NEVER AGAIN’ Association, Poland’s leading anti-racist organization. The hearings commenced in the Warsaw District Court on 6 May.

3DOM Publishing House, with offices in Czestochowa, brought the case following the removal of its items from the popular e-commerce platform Allegro, which happened when ‘NEVER AGAIN’ brought the antisemitic publications to Allegro’s attention.

The Association noted and reported the hateful content of several items sold by 3DOM to the Allegro platform in 2020. Among them were contemporary editions of pre-war books such as ‘The Jewish Global Politics Programme. Conspiracy and Disclosure’ by the notorious antisemite Fr. Stanislaw Trzeciak, ‘Notes From A Prison’, a compilation of anti-Jewish tirades by Eligiusz Niewiadomski, the murderer of Polish President Gabriel Narutowicz, ‘The Strategy of Zion. The Unknown History of The Chosen People’, a Holocaust-denying book by Douglas Reed, as well as a book repeating medieval accusations against Jews entitled ‘Ritual Murder – Historical Facts’, co-authored by Grzegorz Braun, a Member of Parliament for the far-right Confederation party.

The lawyer for 3DOM Publishing House alleged that calling the above publications antisemitic violated the good name and reputation of 3DOM. The court claim against the ‘NEVER AGAIN’ Association is for financial compensation for the harm caused, an apology and an undertaking that in the future ‘NEVER AGAIN’ will not appeal to Allegro for the withdrawal of any product offered for sale by 3DOM Publishing House.

Dr Wojciech Marchwicki from the Warsaw branch of the international law firm Hogan Lovells stated on behalf of ‘NEVER AGAIN’ that ‘All the activities of the Association which are directed at the elimination of racist or discriminatory content from the public sphere are of great service to society. Reporting to Allegro that antisemitic publications were being distributed by 3DOM Publishing House did not constitute an unlawful infringement of personal rights.’

The publications reported by the Association are extremely and ostentatiously antisemitic and incite hatred based on national, ethnic, racial and religious differences. In the plea submitted to the Court, the representative of the ‘NEVER AGAIN’ Association listed numerous examples of extreme antisemitic and discriminatory content in the items distributed by the 3DOM Publishing House, such as:

– ‘Jews living in Christian countries and alongside Christian nations are a highly undesirable element. They are like an alien organism in our body, which will always cause disturbances unless it encounters stronger resistance. The Jewish problem never loses its vitality and Christian nations should make strenuous efforts to resolve it’ (a quote from ‘The Talmud. Its Contents and Teachings’ by Jozef Kruszynski);

– ‘The nation must separate itself from the moral plague of Jewry with a Chinese wall. (…) The Aryan world will face a terrible, fatal battle in the future with the hundred footed Jewish polyp’ (Eligiusz Niewiadomski ‘Notes From A Prison’);

– ‘Removal of the Jewish parasites from the press, the radio and cinema, and thus from the Polish mentality is as great and sublime a task as their removal from trade, crafts and industry. (…) Let everyone’s eyes be opened, especially those who «have eyes but cannot see», in order to stimulate the whole nation to self defence and to the liberation of Poland from the foreign, harmful and hostile Jewish elements’ (Stanislaw Trzeciak ‘Talmud on Gentiles and the Jewish Question in Poland’);

– ‘Thus it is not Hitler, but the Talmud that persecutes the Jews. Hitler is only an instrument in the hands of God’s Justice’ (Stanislaw Trzeciak ‘Messianism and the Jewish Question’).

The books identified by the Association contain a whole range of antisemitic clichés. They usually form the central elements of these books. They abound in descriptions of Jewish conspiracies, such as striving for power over the world, innate hatred of Christians or ritual murders.

Both Polish criminal law and Allegro rules prohibit trading in items promoting fascism and other totalitarian systems or inciting hatred on the basis of national, ethnic, racial, religious differences.

Furthermore, the publications distributed by the 3DOM Publishing House do not have any scientific or educational value. They are devoid of reliable historical introductions or any critical evaluation. Quite the opposite, the foreword usually contains an enthusiastic introduction by the contemporary publisher. In an expert opinion presented to the court, Dr Maciej Moszynski, a historian and a researcher of antisemitism, pointed out that these editions do not contain any critical commentary, and, on the contrary, provide vindication for extremely antisemitic content: ‘The notes from the publisher are in line with the antisemitic discourse, the central element of which is the figure of the Jew as the enemy.’

3DOM Publishing House is represented by its legal advisor Jaroslaw Litwin. Litwin gained fame as the advocate of former priest Jacek Miedlar, who was accused of promoting antisemitism and xenophobia. The founder of 3DOM, Tomasz Stala, is a close associate of Grzegorz Braun, a Member of Parliament representing the far-right Confederation Party.

After a short hearing, the court adjourned the case in order to consider the documentation – the parties’ pleas and evidence. The next hearing will probably be scheduled for the second half of the year.

The ‘NEVER AGAIN’ Association is an independent anti-racist organization founded in 1996. It has campaigned against antisemitism, racism and xenophobia. Since 2005, it has led the ‘Racism-Delete’ campaign, which has the objective of removing racist content from the internet. The ‘NEVER AGAIN’ Association is a member of the International Network Against Cyber Hate (INACH). The Association also takes part in projects to counteract online hate speech including ‘Get the Trolls Out’ and ‘Open Code for Hate-Free Communication’.

Additional information:

www.NeverAgainAssociation.org

www.facebook.com/Respect.Diversity

www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

CZY ANTYSEMITYZM JEST ANTYSEMICKI?

W warszawskim Sądzie Okręgowym rozpoczęła się sprawa wytoczona Stowarzyszeniu ‘NIGDY WIĘCEJ’ przez Wydawnictwo 3DOM, dystrybutora antysemickich publikacji. Pierwsza rozprawa odbyła się 6 maja.

Dystrybutor antysemickich publikacji (Wydawnictwo 3DOM z Częstochowy) podał do sądu Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ w związku z usunięciem, po zgłoszeniu przez Stowarzyszenie, ofert antysemickich publikacji z serwisu Allegro.

W 2020 r. platforma Allegro, po zgłoszeniu przez Stowarzyszenie nienawistnych treści, usunęła kilkanaście pozycji sprzedawanych przez firmę 3DOM. Wśród nich były m.in. współczesne wydania książek przedwojennego antysemity ks. Stanisława Trzeciaka pt. ‘Program światowej polityki żydowskiej. Konspiracja i dekonspiracja’, ‘Kartki z więzienia’ – antyżydowskie tyrady Eligiusza Niewiadomskiego (zabójcy prezydenta Gabriela Narutowicza), negująca Holokaust książka Douglasa Reeda pt. ‘Strategia Syjonu. Nieznana historia narodu wybranego’, a także powtarzająca średniowieczne oskarżenia książka pt. ‘Mord rytualny – przyczynki historyczne’, której współautorem był poseł Konfederacji Grzegorz Braun.

Przedstawiciel Wydawnictwa 3DOM twierdzi, że nazwanie powyższych publikacji antysemickimi narusza dobre imię i renomę Wydawnictwa. Domaga się od Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ zadośćuczynienia finansowego, przeprosin oraz zagwarantowania, że w przyszłości nigdy nie zgłosi rekomendacji usunięcia z Allegro jakiegokolwiek produktu sprzedawanego przez Wydawnictwo 3DOM.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ reprezentowane jest w sprawie przez dr. Wojciecha Marchwickiego, adwokata z warszawskiego oddziału międzynarodowej kancelarii Hogan Lovells.

– ‘Działalność Stowarzyszenia, przejawiająca się w dążeniu do usuwania treści o charakterze rasistowskim czy dyskryminacyjnym, służy interesowi społecznemu’ – stwierdził dr W. Marchwicki. Zgłoszenie Allegro faktu rozprowadzania przez Wydawnictwo antysemickich publikacji nie stanowi bezprawnego naruszenia dóbr osobistych – zarzut sformułowany przez Stowarzyszenie jest prawdziwy.

Wskazane przez Stowarzyszenie publikacje są w swoim przesłaniu skrajnie, wręcz demonstracyjnie antysemickie, nawołujące do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych i wyznaniowych. W piśmie przedłożonym Sądowi pełnomocnik Stowarzyszenia wymienił liczne przykłady skrajnie antysemickich, dyskryminacyjnych treści zawartych w pozycjach dystrybuowanych przez Wydawnictwo 3DOM, m.in.:

– ‘żydzi mieszkający w krajach chrześcijańskich i obok narodów chrześcijańskich, są elementem wysoce niepożądanym. Są oni tym, czym obce ciało w organizmie, które zawsze, o ile nie natrafi na silniejszy opór, wywołuje zaburzenia. Narody chrześcijańskie powinny dokładać usilnych starań, by rozwiązać kwestię żydowską, która nigdy nie traci na swej żywotności’ (Józef Kruszyński ‘Talmud. Co zawiera i czego naucza’);

– ‘Od dżumy moralnej żydostwa naród musi się odgrodzić murem chińskim. (…) Świat aryjski czeka w przyszłości straszliwa, śmiertelna walka ze stunogim polipem żydowskim’ (Eligiusz Niewiadomski ‘Kartki z więzienia’);

– ‘Odżydzenie bowiem prasy i odżydzenie radia, odżydzenie filmu i kinematografu, a przez to odżydzenie i mentalności polskiej jest równie wielkim i wzniosłym zadaniem jak odżydzenie handlu, rzemiosła i przemysłu. (…) Niechże otworzą się oczy wszystkim, a szczególniej tym, którzy «mają oczy, ale nie widzą» i niech pobudzą cały Naród do samoobrony, by Polskę uwolnić od żydów, jako od elementów obcych, szkodliwych i wrogich’ (Stanisław Trzeciak ‘Talmud o gojach a kwestia żydowska w Polsce’);

– ‘A zatem nie Hitler, ale Talmud prześladuje Żydów. Hitler jest tylko narzędziem w ręku Sprawiedliwości Bożej’ (Stanisław Trzeciak ‘Mesjanizm a kwestia żydowska’).

Książki zakwestionowane przez Stowarzyszenie epatują całym szeregiem antysemickich klisz. Wątki te są przy tym kluczowymi elementami tych książek, najczęściej centralną tezą. Obfitują w opisy spisków żydowskich, dążenia do władzy nad światem, wrodzonej nienawiści do chrześcijan czy mordów rytualnych.

Zarówno prawo karne, jak i zasady wprowadzone przez Allegro, zabraniają obrotu przedmiotami zawierającymi treści propagujące faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołujące do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość.

Publikacje rozpowszechniane przez Wydawnictwo 3DOM nie mają przy tym jakiejkolwiek wartości naukowej czy edukacyjnej, pozbawione są omówień, rzetelnego wprowadzenia historycznego czy próby krytycznej oceny. Wręcz przeciwnie – w części są poprzedzone entuzjastycznymi wstępami współczesnego wydawcy. W przedstawionej sądowi eksperckiej opinii historyk dr Maciej Moszyński, specjalista z zakresu badań nad antysemityzmem, wskazał, że inkryminowane wydania nie zawierają żadnego komentarza krytycznego, wręcz przeciwnie, stanowią apologię skrajnie antysemickich treści: ‘Tezy zawarte w komentarzach wydawcy wpisują się dyskurs antysemicki o charakterze spiskowym, którego centralny element stanowi figura Żyda jako wroga’.

Wydawnictwo 3DOM sp. z o.o. z siedzibą w Częstochowie reprezentowane jest przez radcę prawnego Jarosława Litwina, który zasłynął jako prawnik byłego księdza Jacka Międlara, oskarżanego o propagowanie antysemityzmu i ksenofobii. Założyciel Wydawnictwa 3DOM, Tomasz Stala, jest współpracownikiem skrajnie prawicowego posła Konfederacji Grzegorza Brauna.

Po krótkiej rozprawie sąd odroczył sprawę w celu zapoznania się z dokumentacją – pismami stron oraz wnioskami dowodowymi. Kolejny termin rozprawy zostanie najprawdopodobniej wyznaczony w drugiej połowie roku.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest założoną w 1996 roku niezależną, apolityczną organizacją ekspercką, która dokumentuje zdarzenia na tle ksenofobicznym. Od 2005 roku w ramach akcji ‘Racism-Delete’ działa na rzecz usuwania treści rasistowskich z sieci. Jest częścią międzynarodowej organizacji International Network Against Cyber Hate. Uczestniczy w projektach przeciwdziałających mowie nienawiści w internecie: Get The Trolls Out i Open Code for Hate-Free Communication.

Dodatkowe informacje:

www.nigdywiecej.org

www.facebook.com/Respect.Diversity

www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

RAPORT O WIRUSIE NIENAWIŚCI

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało swój najnowszy RAPORT pt. ‘Wirus nienawiści: Brunatna Księga czasu epidemii’. Dokumentuje on akty rasizmu, ksenofobii i dyskryminacji, do jakich doszło w kontekście koronawirusa w Polsce w ostatnich tygodniach i miesiącach.

Autorzy raportu zarejestrowali przypadki napaści na przedstawicieli mniejszości, bezpodstawnie obwinianych o roznoszenie wirusa, a także liczne przejawy mowy nienawiści i teorie spiskowe na temat epidemii szerzone przez skrajną prawicę.

Wśród zebranych na ponad 30 stronach opisów znalazły się m. in. następujące zdarzenia:

– 1 marca podczas mszy w kościele pw. św. Michała Archanioła we Wrocławiu ksiądz salezjanin Leonard Wilczyński stwierdził w kazaniu, że epidemia koronawirusa ‘to kara boska za życie w grzechu: za homoseksualizm’. Dodał, że Chińczycy ‘są brudni, jedzą nietoperze i martwe płody’.

– 25 marca w Sosnowcu trzech mężczyzn obrzuciło ksenofobicznymi wyzwiskami pochodzącą z Chin pracowniczkę naukową Uniwersytetu Śląskiego. Poszkodowana relacjonowała: ‘Otoczyli mnie, tak bardzo się bałam, ciągle się trzęsę. Krzyczeli «wirus» i «China»’.

– 8 kwietnia w Szprotawie lokalne media poinformowały że ochroniarz sklepu Biedronka nie wpuścił do sklepu Ukraińca z powodu jego pochodzenia. Jeden ze świadków tego zdarzenia relacjonował: ‘Gdy młody człowiek chciał wejść do sklepu, ochroniarz zapytał go, czy jest Polakiem, czy Ukraińcem. Gdy odparł, że Ukraińcem, usłyszał, że nie wejdzie do środka’. Jak się okazało, zachowanie pracownika wynikało z przeświadczenia, że osoby pochodzenia ukraińskiego są nosicielami koronawirusa.

– 8 kwietnia na falach warszawskiego Radia Wnet zaprezentowano teorię spiskową autorstwa brytyjskiego antysemity Davida Icke’a. Zdaniem Icke’a odpowiedzialna za pandemię koronawirusa jest globalna grupa określana jako ‘kult’, z którą związani są ‘szaleńcy z Doliny Krzemowej’, Światowa Organizacja Zdrowia, brytyjski następca tronu książę Karol i Bill Gates. Prowadzący audycję z powagą referował poglądy Icke’a, stwierdził też, że stanowią one ‘ciekawy głos w dyskusji’.

– 19 kwietnia (w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim) Kazimierz Płotkowski, były przewodniczący Regionu Śląskiego partii Polska Razem Zjednoczona Prawica, zamieścił na Twitterze komentarz: ‘Żydki na wszystkim umieją zrobić interes… może ten covid19 to nowy holoszwindel [określenie to stanowi nawiązanie do antysemickiego stereotypu dotyczącego rzekomego czerpania korzyści z Holokaustu – dop. red.]’.

– W drugiej połowie kwietnia w Poznaniu ‘nieznani sprawcy’ w środku nocy wybili kamieniami szyby w oknach mieszkania Filipińczyka, który od dziesięciu lat mieszka w Polsce. Reportaż na temat tego zdarzenia ukazał się 23 kwietnia w stacji TVN24. Kilka godzin po emisji materiału, znów w nocy, doszło do drugiego ataku na mieszkanie Filipińczyka. Ktoś ponownie obrzucił je kamieniami. Według poszkodowanego obie napaści były związane z epidemią koronawirusa i przejawami wrogości wobec osób pochodzących z Azji. ‘Niektórzy Filipińczycy mają takie doświadczenie, że ludzie krzyczą za nimi na ulicy «Korona!». Jednemu z Filipińczyków splunięto w twarz i ktoś krzyknął za nim «Chińczyk!». Bardzo się boimy’ – powiedział.

– 25 kwietnia poseł Konfederacji Grzegorz Braun w rozmowie z Tomaszem Sommerem (redaktorem naczelnym pisma ‘Najwyższy Czas’) na portalu YouTube snuł spiskowe teorie na temat koronawirusa, za dowód jego wcześniejszego przygotowywania uznając… filmy hollywoodzkie o katastrofach. Dalej Braun przemawiał: ‘Siła projektów kosmopolitycznych się urealnia. […] Amerykańska – użyjmy tego terminu fachowego, klasycznego – żydokomuna próbuje wykorzystać walkę z koronawirusem, aby się pozbyć Trumpa’.

– Grzegorz Braun (którego własna partia polityczna nosi nazwę… ‘Korona’) to działacz skrajnej prawicy, który szczególnie zaangażował się w głoszenie nienawistnych teorii spiskowych związanych z koronawirusem. 6 maja podczas debaty sejmowej poseł Braun groził śmiercią przez powieszenie ministrowi zdrowia Łukaszowi Szumowskiemu. 8 maja Braun oraz znany antysemita (skazany za publiczne spalenie kuły Żyda) Piotr Rybak brali aktywny udział w konfrontacji z policją podczas warszawskiego ulicznego protestu przeciwko restrykcjom sanitarnym.

Według badań Zespołu Centrum Studiów nad Demokracją Uniwersytetu SWPS przeprowadzonych w kwietniu 2020 r. aż 45 procent Polaków wierzy w teorie spiskowe twierdzące, że ‘jakieś obce siły lub państwa celowo przyczyniają się do rozprzestrzeniania koronawirusa’ (jedynie 42 procent uznaje jego pochodzenie naturalne zgodnie z wiedzą naukową).

Współautor raportu Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, prof. Collegium Civitas dr hab. Rafał Pankowski stwierdza: – ‘Globalna pandemia to także globalny kryzys społecznego zaufania i wartości, dezorientacja, niepokój. W przestrzeni tej niebezpiecznie rozwija się ksenofobia i teorie spiskowe. Po raz pierwszy w naszej historii mamy do czynienia z taką falą nienawiści wobec osób pochodzenia azjatyckiego, ale obecne są też stereotypy antysemickie, a także wrogość i pogarda wobec rozmaitych innych grup – na przykład Romów, Afrykanów, Ukraińców, Amerykanów, Rosjan, a także muzułmanów, uchodźców, osób LGBT czy ekologów, wegan i masonów’.

– ‘Niestety, w promowanie teorii spiskowych na temat koronawirusa zaangażowane są także media, do których nierzadko jako eksperci zapraszani są ludzie o skrajnych poglądach. Takie osoby zdobywają też popularność w sieci, np. dzięki telewizji internetowej wRealu24, która szczególnie intensywnie rozpowszechnia treści antysemickie i ksenofobiczne. Wbrew zapowiedziom firmy, YouTube nadal toleruje takie treści na swojej platformie’ – dodała dr Anna Tatar, współautorka ‘Brunatnej Księgi’.

– ‘Przykłady nienawiści idą niestety «z góry». W czasach pandemii szczególny niepokój budzą teorie spiskowe wygłaszane przez osoby publiczne: celebrytów, artystów, polityków, dziennikarzy, duchownych’ – mówi Jacek Dzięgielewski, współautor raportu Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest założoną w 1996 roku niezależną, apolityczną organizacją ekspercką, która monitoruje zdarzenia na tle ksenofobicznym. Jest m.in. członkiem sieci International Network Against Cyber Hate (INACH). Wraz z partnerami z Estonii, Słowacji, Rumunii i Hiszpanii prowadzi badania mowy nienawiści w ramach projektu Opcode: Open Code for Hate-Free Communication.

‘Wirus nienawiści: Brunatna Księga czasu epidemii’ (pełny tekst raportu w pliku PDF): https://www.nigdywiecej.org/4368

Dodatkowe informacje:
www.nigdywiecej.org
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

‘BRUNATNA KSIĘGA’ KU PRZESTRODZE

Na Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem, ustanowiony w rocznicę Nocy Kryształowej, Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ opublikowało kolejną edycję ‘BRUNATNEJ KSIĘGI’, czyli monitoringu zdarzeń na tle rasistowskim i ksenofobicznym. Gromadzi ona akty przemocy i przykłady mowy nienawiści z roku 2019.

Noc Kryształowa to określenie pogromu ludności żydowskiej, do którego doszło w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku w Niemczech. Naziści zamordowali wówczas kilkudziesięciu Żydów, wiele tysięcy zesłali do obozów koncentracyjnych, ponadto zdemolowali i spalili setki synagog oraz tysiące żydowskich sklepów i mieszkań.

– ‘Pamięć o tragicznej przeszłości zobowiązuje nas do odpowiedzialności za słowo, szczególnie w dobie internetu i jego nieograniczonego zasięgu’ – powiedziała dr Anna Tatar ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, główna autorka ‘Brunatnej Księgi’. Dodała również: – ‘W monitoringu odnotowujemy wiele przypadków języka używanego po to, by wzniecać nienawiść wobec całych grup. Ta propaganda prowadzi do agresji fizycznej’.

W ‘Brunatnej Księdze’ w ostatnich miesiącach zostało odnotowanych wiele aktów przemocy wobec osób należących do mniejszości seksualnych. Pogarda względem nich przejawia się w wypowiedziach publicznych polityków, dziennikarzy, a także duchownych. W niedawnych wyborach do Sejmu dostali się pod szyldem Konfederacji skrajnie prawicowi działacze, którzy żądają ‘batożenia’ jako kary za homoseksualizm (Grzegorz Braun), zapowiadają ‘wykopanie LGBT z polskiej przestrzeni publicznej’ (Robert Winnicki) czy przewidują ‘wyrżnięcie elit, które popierają zboczenia’ (Janusz Korwin-Mikke).

W ‘Brunatnej Księdze’ odnotowano wybrane zdarzenia z 2019 roku, takie jak: pobicia, dewastacje cmentarzy i pomników poświęconych mniejszościom narodowym, skrajnie nacjonalistyczne manifestacje, rasistowskie i homofobiczne wyzwiska, przypadki mowy nienawiści w mediach, akty dyskryminacji oraz inne ideologicznie motywowane przejawy wrogości wobec grup mniejszościowych. W monitoringu zawarte są też przykłady zajść z udziałem pseudokibiców piłkarskich, m.in. eksponowanie rasistowskich i ksenofobicznych flag na stadionach czy wznoszenie okrzyków o takiej treści.

Przykłady zdarzeń udokumentowanych w ‘Brunatnej Księdze’ (spośród wielu innych):

W autobusie stołecznej komunikacji miejskiej dwóch mężczyzn zaatakowało z powodów homofobicznych 16-letniego ucznia liceum (Ząbki, 3 stycznia).

Grupa napastników obrzuciła ksenofobicznymi wyzwiskami i pobiła obywatela Ukrainy, pracownika firmy przewozowej. W trakcie jazdy zażądali od kierowcy, by przełączył muzykę na disco polo. Gdy odmówił, stwierdzili, że ‘nie szanuje kraju, do którego przyjechał’, i wyzywali go ‘Jeb…ny Ukraińcu, wracaj do siebie’ (Warszawa, w nocy z 8 na 9 marca).

Jeden z mieszkańców osiedla zaatakował z powodów homofobicznych swojego sąsiada. Wykrzykiwał do niego ‘Ty pedale!’ i uderzył go pięścią w twarz (Warszawa, 14 marca).

‘Nieznani sprawcy’ zdewastowali tablicę upamiętniającą Żydów zamordowanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Namalowali na kamiennej płycie dwie swastyki (Otwock, 6 kwietnia).

Mieszkańcy miasta wzięli udział w obrzędzie zwanym wieszaniem Judasza, mającym wydźwięk antysemicki. Wlekli po ulicach, okładali kijami i podpalili ogromną, słomianą kukłę z pejsami, która przypominała wizerunek stereotypowego, ortodoksyjnego Żyda (Pruchnik, 19 kwietnia).

Na murze cmentarza żydowskiego ktoś namalował szubienicę i ‘powieszone’ na niej słowo ‘Jude’ (Oświęcim, 21 kwietnia).

Dwóch mężczyzn zaatakowało ciemnoskórego studenta ze Stanów Zjednoczonych, uczestnika wyjazdu badawczego (Warszawa, 30 maja).

W szkole podstawowej dochodziło do szykan wymierzonych w jedenastoletnią uczennicę z zespołem Aspergera (czyli osobę w spektrum autyzmu). Dyrektor tej placówki oraz jedna z nauczycielek mieli dziewczynkę poniżać, ośmieszać, wyzywać i jej grozić (Szynkielów, 11 czerwca).

Nierozpoznany mężczyzna obrzucił rasistowskimi wyzwiskami i brutalnie pobił obywatela Indii (Aleksandrów Łódzki, 21 czerwca).

Mężczyzna zaatakował kobietę w hidżabie (muzułmańska chusta) i jej trzymiesięczne dziecko. Krzyczał do niej ‘Wypier…cie stąd, brudasy’, wykonał również gest faszystowskiego pozdrowienia ‘Heil Hitler i zawołał ‘White power!’ (Rzeszów, 2 sierpnia).

Czterech napastników pobiło i obrzuciło rasistowskimi wyzwiskami pracownika baru z kebabem – obywatela Bangladeszu (Łódź, w nocy z 21 na 22 września).

Przed klubem gejowskim dwóch napastników zaatakowało młodego mężczyznę. Powalili go na ziemię, kopali i spryskali gazem łzawiącym. Wykrzykiwali również groźby i obelżywe hasła pod adresem innych osób, które pojawiły się przed klubem: ‘Mamy was gazować wszystkich?’, ‘Jeb…ć pedałów’ oraz ‘Zakaz pedałowania’ (Kraków, w nocy z 21 na 22 września).

Ochroniarz parkingu zaatakował z powodów rasistowskich obywatela Egiptu. Obrzucił go wyzwiskami: ‘Spier…ać z kraju, ciapate brudasy!’ i zadał mu cios nożem w rękę (Łódź, 15 października).

Inicjatorem i wieloletnim twórcą ‘Brunatnej Księgi’ był śp. Marcin Kornak (ur. 1968-zm. 2014), założyciel Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’. Prowadzony nieprzerwanie od ponad dwudziestu lat monitoring zyskał międzynarodowe uznanie jako najbardziej rzetelne i niezależne opracowanie informacji dotyczących przemocy ksenofobicznej w Polsce.

W roku 2019 ‘Brunatna Księga’ uzyskała wsparcie ze strony Funduszu Obywatelskiego zarządzanego przez Fundację dla Polski w ramach konkursu pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara. W 2018 roku otrzymał on norweską Nagrodę im. prof. Thorolfa Rafto przyznaną za walkę o prawa człowieka i niezależne sądownictwo w Polsce. Zgodnie z życzeniem Adama Bodnara nagroda ta została przekazana Funduszowi Obywatelskiemu na wsparcie działań na rzecz praw człowieka w Polsce.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest założoną w 1996 roku niezależną, apolityczną organizacją ekspercką, która monitoruje zdarzenia na tle ksenofobicznym. Prowadzi również kampanie społeczne, m.in. ‘Muzyka Przeciwko Rasizmowi’ i ‘Wykopmy Rasizm ze Stadionów’.‎

Wybór zdarzeń rasistowskich i ksenofobicznych (za rok 2019) udokumentowanych w monitoringu ‘Brunatna Księga’ Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’: PLIK PDF

Dodatkowe informacje: 

www.nigdywiecej.org
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ