A Hero’s Welcome For An Apartheid Killer

On the anniversary of Chris Hani’s tragic death, the ‘NEVER AGAIN’ Association publishes a report on the glorification of the racist killer Janusz Walus. On 10 April 1993, Walus assassinated Hani, a leading South African anti-apartheid activist and a close associate of Nelson Mandela. In December 2024, Walus landed in Warsaw, Poland. The far right has created a peculiar cult around the killer.

Walus emigrated to South Africa from Poland in 1981. He became involved in the activities of a neo-Nazi organisation called Afrikaner Resistance Movement (Afrikaner Weerstandsbeweging, AWB). By murdering Hani, he tried to stop democratic changes aimed at dismantling the system of racial segregation. He was sentenced to death, but his sentence was later commuted to life imprisonment. In 2022, he was granted parole but was required to remain in South Africa for an additional two years.

During his deportation flight back to Poland, Walus was accompanied by Grzegorz Braun, a Member of the European Parliament and candidate in the 2025 presidential election in Poland, an infamous antisemite, charged with several hate-related crimes.

On his return to Poland, Walus confirmed his attachment to the ideology of racism and his complete lack of remorse for the murder he had committed. In one of his YouTube interviews, he argued his case firmly by exclaiming ‘We had to eliminate someone’.

According to Rafal Pankowski, co-founder of the ‘NEVER AGAIN’ Association, Professor at Warsaw-based Collegium Civitas, and Rotary Peace Fellow at Makerere University in Kampala, Uganda: ‘Walus is downright proud of his crime. He has become a symbol of the internationalization of violent racist extremism. It is terrifying that he has become a role model to so many’.

The report of the ‘NEVER AGAIN’ Association documents public expressions of support for Walus upon his arrival to Poland made by Members of Parliament and other figures.

The appreciation for Walus was demonstrated during the football fans’ annual pilgrimage to Czestochowa (Jasna Gora) – the most important Catholic monastery in Poland – in January as well as on banners during football games and on the street walls in several cities. Walus’s supporters announced multiple fundraiser initiatives on his behalf, and the far-right organisation The Patriots of Bydgoszcz (Bydgoscy Patrioci) celebrated his birthday with a  cake and a banner describing the killer as a ‘Lone White Wolf’.

Numerous online expressions of support for the racist murderer were reported by the ‘NEVER AGAIN’ Association to the administrators of Facebook, Twitter/X and YouTube. Dr Anna Tatar of the ‘NEVER AGAIN’ Association informs, ‘Only Facebook reacted and removed most of such content reported by us. Twitter/X did not delete anything. Coincidentally, its owner Elon Musk himself originates from South Africa’. YouTube also failed to remove the reported videos praising Walus and his crime.

The report includes an appendix with the words of Ewa Walus, the daughter of Janusz Walus, who contacted the ‘NEVER AGAIN’ Association, ‘I have never shared my father’s views. I think that proclaiming such harmful, racist and neo-Nazi statements is outrageous, but above all, it is dangerous. Because we see how the world is getting radicalised’.

The ‘NEVER AGAIN’ Association is an independent civil society organisation founded in Warsaw in 1996. It has campaigned against racism, antisemitism, and xenophobia, for peace, intercultural dialogue and human rights across the world. It has actively participated in civil society networks, including the Global Alliance Against Digital Hate and Extremism (GAADHE), the International Network Against Cyber Hate (INACH), and the Alliance Against Genocide.

Rafal Pankowski (‘NEVER AGAIN Association’) with Lester Kiewit about the welcome of Chris Hani’s unrepentant killer Janusz Walus by the far-right in Poland:

https://nigdywiecej.org/en/multimedia/video-materials/5543-rafal-pankowski-with-lester-kiewit-about-the-welcome-of-janusz-walus-by-the-far-right-in-poland-24-01-2025

Report ‘«We had to eliminate someone». A Hero’s Welcome For An Apartheid Killer’ (full version in PDF file):

https://www.nigdywiecej.org//docstation/com_docstation/172/a_heros_welcome_for_an_apartheid_killer._report.pdf

Additional information:

www.neveragainassociation.org

www.facebook.com/Respect.Diversity

www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

https://pl.linkedin.com/company/never-again-association

https://neveragainnw.bsky.social

PRAWICA WITA RASISTOWSKIEGO ZABÓJCĘ

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ publikuje RAPORT na temat gloryfikowania rasistowskiego zabójcy Janusza Walusia. 10 kwietnia 1993 roku dokonał on zamachu na Chrisa Haniego, czarnoskórego działacza, który walczył o zniesienie apartheidu w RPA. W grudniu 2024 Waluś przyleciał do Warszawy. Skrajna prawica otoczyła zabójcę swoistym kultem.

Waluś wyemigrował do Republiki Południowej Afryki w 1981 roku. Zaangażował się w działania neonazistowskiej organizacji Afrykanerski Ruch Oporu (Afrikaner Weerstandsbeweging, AWB). Próbował powstrzymać przemiany demokratyczne, zmierzające do demontażu systemu segregacji rasowej. Za zabójstwo Haniego, bliskiego współpracownika Nelsona Mandeli, został skazany na karę śmierci, później zamienioną na dożywocie. W 2022 roku warunkowo zwolniono go z więzienia, przez kolejne dwa lata musiał pozostawać w RPA.

Walusiowi przez cały lot do Warszawy towarzyszył Grzegorz Braun, poseł do Parlamentu Europejskiego, kandydat na urząd prezydenta Polski. W samolocie był też Tomasz Stala, lider Konfederacji w Częstochowie, współpracownik kandydata na prezydenta Sławomira Mentzena. Na lotnisku przywitali Walusia członkowie gangu motocyklowego Bad Company. Jak informowały media, liderzy Bad Company mają liczne powiązania z Karolem Nawrockim, prezesem IPN, który także kandyduje na urząd prezydenta. Wieloletnim współpracownikiem Nawrockiego jest ks. Jarosław Wąsowicz, organizator corocznych pielgrzymek kibiców na Jasnej Górze, który również dał się poznać jako fan Walusia.

Po powrocie do Polski Waluś potwierdził swoje przywiązanie do ideologii rasizmu i brak jakiejkolwiek skruchy czy refleksji na temat zabójstwa, którego się dopuścił. W jednym z wywiadów na YouTube przekonywał o słuszności tego czynu: ‘Musieliśmy kogoś zlikwidować’. Jak podkreśla Rafał Pankowski ze Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, profesor Collegium Civitas i Rotary Peace Fellow na Makerere University w Ugandzie: – ‘Waluś jest wręcz dumny ze swojej zbrodni. Stał się międzynarodowym symbolem rasistowskiego ekstremizmu i przemocy. To przerażające, że dla niektórych może być wzorem do naśladowania’.

W raporcie Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ udokumentowano szereg publicznych wyrazów poparcia dla Walusia. Poseł Prawa i Sprawiedliwości Dariusz Matecki fetował jego przybycie z RPA: ‘Polska już dawno powinna się o Ciebie upomnieć!’, a poseł Krzysztof Bosak z Konfederacji zapewniał: ‘Janusz Waluś jest postacią, która przez dekady była otaczana szacunkiem w środowiskach prawicowych’. Inny parlamentarzysta tego ugrupowania Konrad Berkowicz nazwał Walusia ‘bohaterem’. Z kolei w internetowej rozmowie z Grzegorzem Braunem była radna miasta WarszawyMonikaJaruzelska… współczuła Walusiowi, którego postrzega ‘jako ofiarę’.

Uznanie dla Walusia było demonstrowane podczas pielgrzymki kibiców w Częstochowie, jak również na transparentach podczas meczów piłki nożnej czy na murach miast. Hasło ‘Waluś bohater’ pojawiło się na wiadukcie na warszawskim Targówku, ale mimo interwencji Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ władze stolicy nie kwapiły się do jego usunięcia, napis został zamalowany przez osobę prywatną. Poplecznicy Walusia ogłosili zbiórki pieniężne na jego rzecz, a Bydgoscy Patrioci świętowali jego urodziny z tortem i banerem ‘Samotny biały wilk’.

Opisane w raporcie wyrazy poparcia dla rasistowskiego zabójcy zostały zgłoszone przez Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ administratorom Facebooka, Twittera/X i YouTube’a. – ‘Tylko ta pierwsza platforma zareagowała i usunęła większość zgłoszonych przez nas treści. Natomiast niczego nie skasował Twitter/X, którego właściciel Elon Musk sam pochodzi z RPA’ – mówi dr Anna Tatar z ‘NIGDY WIĘCEJ’. Również YouTube nie usunął większości zgłoszonych materiałów video pochwalających Walusia i jego zbrodnię.

Raport zawiera też aneks ze słowami Ewy Waluś, córki Janusza, która nawiązała kontakt ze Stowarzyszeniem ‘NIGDY WIĘCEJ’: – ‘Ja sama nigdy poglądów ojca nie podzielałam. Uważam, że głoszenie tak szkodliwych, rasistowskich, neonazistowskich tez jest skandaliczne, ale jest przede wszystkim niebezpieczne. Bo widzimy, jak nam się świat radykalizuje’.

Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest powstałą w 1996 roku niezależną organizacją antyrasistowską, która prowadzi ‘Brunatną Księgę’ – dokumentację zdarzeń na tle ksenofobicznym i antysemickim. Jako pierwsza organizacja pozarządowa w Polsce zainicjowała kampanię przeciwko mowie nienawiści w internecie ‘R@cism-Delete’. W 2024 roku Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zostało laureatem Nagrody im. Ronalda Eissensa i Suzette Bronkhorst za ‘wyjątkowe osiągnięcia w przeciwdziałaniu mowie nienawiści i propagowaniu praw człowieka’.

Raport ‘«Musieliśmy kogoś zlikwidować». Prawica wita rasistowskiego zabójcę’ (pełna wersja w pliku PDF).

Dodatkowe informacje:

www.nigdywiecej.org

www.facebook.com/Respect.Diversity

www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

www.linkedin.com/company/never-again-association

https://neveragainnw.bsky.social

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY W TWORZENIU „BRUNATNEJ KSIĘGI”

Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” zaprasza do współpracy osoby, które mogłyby włączyć się w redagowanie „Brunatnej Księgi” – dokumentacji zdarzeń rasistowskich, antysemickich, ksenofobicznych i homofobicznych.

W „Brunatnej Księdze” opisywane są przypadki napaści fizycznych na osoby wyróżniające się kolorem skóry, językiem, pochodzeniem, stylem życia, czy wyznaniem, a także przejawy mowy nienawiści. Dokumentujemy też manifestacje podżegające do nienawiści oraz akty dyskryminacji wobec mniejszości. „Brunatna Księga” od wielu lat stanowi najbardziej rzetelne opracowanie informacji dotyczących przemocy rasistowskiej i ksenofobicznej w Polsce, z którego często korzystają media i organizacje międzynarodowe.

Zapraszamy do współpracy redakcyjnej osoby, które chcą:

  • rzetelnie informować opinię publiczną o problemie nietolerancji i agresji,
  • dokumentować zdarzenia, które zbyt często są ignorowane,
  • przyczynić się do okazywania solidarności osobom i grupom dyskryminowanym.

Szukamy osób, które:

  • potrafią redagować teksty (wykształcenie polonistyczne i/lub doświadczenie dziennikarskie mile widziane),
  • są systematyczne i odpowiedzialne,
  • dbają o precyzję i potrafią weryfikować informacje.

Jeśli chcesz wesprzeć nas w prowadzeniu tak istotnego społecznie dzieła jak „Brunatna Księga” – wyślij maila na adres: redakcja@nigdywiecej.org. Zapraszamy do współpracy!