NAGRODY I DZIAŁANIA. KOMUNIKAT STOWARZYSZENIA „NIGDY WIĘCEJ”

Współzałożyciel antyrasistowskiego Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” dr hab. Rafał Pankowski otrzymał prestiżową Odznakę Honorową Rzecznika Praw Obywatelskich „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”, którą wręczył mu dr Adam Bodnar podczas uroczystości w Warszawie 25 września. Wśród poprzednich laureatów odznaki byli m.in. Władysław Bartoszewski, siostra Małgorzata Chmielewska i Jerzy Owsiak.

1

Laudację wygłosił Marian Turski, ocalały z getta łódzkiego i obozu Auschwitz, przewodniczący Rady Muzeum Historii Żydów Polskich „Polin” oraz wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny, a także członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

– „Jestem zaszczycony i chciałbym dedykować tę nagrodę pamięci Marcina Kornaka, twórcy Stowarzyszenia NIGDY WIĘCEJ i mojego najbliższego przyjaciela” – powiedział Rafał Pankowski, profesor socjologii w Collegium Civitas. – „Przypominam sobie zmagania z rasizmem, antysemityzmem i skrajną prawicą podejmowane ponad dwadzieścia lat temu wspólnie z naszymi sojusznikami Adamem Bodnarem i Marianem Turskim. Niestety, zagrożenia dla kultury demokratycznej, przed jakimi przestrzegaliśmy już w latach dziewięćdziesiątych, właśnie stają się realne na naszych oczach. Ale nie możemy ustawać w wysiłkach”.

Również australijska Fundacja Wspierania Kultury Polskiej Polcul im. Jerzego Bonieckiego postanowiła uhonorować Rafała Pankowskiego za jego „działalność pedagogiczną, publicystyczną i kulturalną na rzecz tolerancji rasowej, etnicznej i religijnej oraz prace służące budowie społeczeństwa obywatelskiego i demokracji w Polsce”. Uroczystość wręczenia nagrody odbywa się 30 września w Muzeum Powstania Warszawskiego. Kandydata wskazał prof. Jan Pakulski z Uniwersytetu Tasmanii. W przeszłości laureatami nagrody Polculu byli m.in. Zbigniew Herbert, Marcin Kornak, Jacek Kuroń, Jan Józef Lipski, Tadeusz Mazowiecki, Adam Michnik, Donald Tusk.

Obie nagrody zbiegły się w czasie z intensywnymi działaniami Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” podejmowanymi w kraju i na arenie międzynarodowej.

17-22 września we Lwowie przedstawicielka Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” Natalia Sineaeva-Pankowska uczestniczyła w projekcie „Infrastruktura europejskich badań nad Holokaustem” prowadzonym przez Instytut Studiów nad Wojną, Holokaustem i Ludobójstwem (z siedzibą w Amsterdamie) we współpracy z Centrum Studiów nad Holokaustem w monachijskim Instytucie Historii Współczesnej, a także z lwowskim Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej.

2

27 września w Warszawie Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” wraz Domem Spotkań z Historią i Fundacją im. Heinricha Bölla z Phnom Penh współorganizowało projekcję filmu oraz dyskusję „Ludobójstwo w okresie reżimu Czerwonych Khmerów a społeczeństwo Kambodży”, w której uczestniczyli eksperci z Kambodży, Niemiec i USA.

26-27 września dr Anna Tatar reprezentowała Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” na konferencji „Modele społeczeństwa obywatelskiego”, która odbyła się w siedzibie Parlamentu Europejskiego w Brukseli.

27 września podczas festiwalu filmowego „Baza tożsamości regionalnej” współpracownik „NIGDY WIĘCEJ” Stanisław Czerczak poprowadził dyskusję o sporcie i tolerancji zorganizowaną przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. oraz Punkt Informacji Europejskiej „Europe Direct” w Zielonej Górze.

28 września dr Maciej Kałuża ze Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” uczestniczył wraz z imamem Youssefem Chadidem w panelu na temat islamofobii zorganizowanym przez Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie. W tym kontekście warto wspomnieć, że 21 września pod patronatem Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” nakładem wydawnictwa Universitas ukazała się książka dr Moniki Bobako pt. „Islamofobia jako technologia władzy”.

29 września Rafał Pankowski wystąpił w Moskwie na konferencji zorganizowanej przez Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka, dotyczącej walki z dyskryminacją w miastach-gospodarzach Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w 2018 roku. Przedstawiciel „NIGDY WIĘCEJ” omówił osiągnięcia edukacyjnego projektu „RESPECT Diversity” zrealizowanego przez Stowarzyszenie w związku z Euro 2012 w Polsce i na Ukrainie.

Z kolei 1 października Rafał Pankowski weźmie udział w debacie „Jak zatrzymać ksenofobię?” organizowanej przez ”Gazetę Wyborczą” na Uniwersytecie Warszawskim w ramach Festiwalu Nauki. W tym samym dniu pod patronatem kampanii „Muzyka Przeciwko Rasizmowi” Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ” odbędzie się Grand Festival Róbrege. Przed Pałacem Kultury w Warszawie zagrają m.in. francuski artysta Manu Digital oraz legenda polskiego reggae – zespół Izrael.

Stowarzyszenie „NIGDY WIĘCEJ” jest założoną w 1996 roku niezależną, apolityczną organizacją ekspercką, która monitoruje incydenty na tle ksenofobicznym oraz wydaje antyrasistowski magazyn „NIGDY WIĘCEJ”. Prowadzi kampanie społeczne, m.in. „Muzyka Przeciwko Rasizmowi” i „Wykopmy Rasizm ze Stadionów”.‎

Dodatkowe informacje:

www.nigdywiecej.org
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

Adam Bodnar o współpracy ze Stowarzyszeniem „NIGDY WIĘCEJ” (Festiwal „Przystanek Woodstock”, 3.08.2017):

“NEVER AGAIN” SUPPORTS HOLOCAUST AWARENESS IN EASTERN EUROPE

The “NEVER AGAIN” Association, the Friedrich Ebert Foundation, the Jewish Community of Moldova and the Oral History Institute in Chisinau co-organized a series of lectures and discussions with the distinguished historian and War and Society professor at Princeton University, Jan Tomasz Gross.

na www małe

The initiative took place in Chisinau (Kishinev), the symbolic site of several centuries of life in a multicultural society as well as the anti-Jewish pogroms in 1903, 1905 and 1941.‎

The events took place at the “House of Nationalities” – the Interethnic Relations Bureau of Moldova (on 13 September) and at the Moldova State University (on 14 September). They were accompanied by numerous interviews, publications and media broadcasts. There was also an additional lecture by a “NEVER AGAIN” member on critical history and identity studies at the Mark Bloch Library/Higher Anthropological School on 11 September, which was attended by dozens of intellectuals, journalists and officials.

The discussions were framed around the publication of Jan Tomasz Gross’s most recent book “Golden Harvest: Events at the Periphery of the Holocaust” in Russian by the St.Petersburg-based renowned publishing house Nestor History with the assistance of the “NEVER AGAIN” Association (translated by Leonid Mosionjnik). Excerpts from the book in Romanian were published by platzforma.md (translated by Viorica Ursu and Vitalie Sprinceana).

IMGP5609 małe

The dialogues were held in English, Russian and Romanian/Moldovan languages. ‎The discussion on 13 September was preceded by a special performance of Nicoletta Esinencu’s ‘Clear History’ by Theatre Spalatorie – Moldova’s foremost alternative theatre group, dealing with the often forgotten issue of the Holocaust in Bessarabia.

Jan Tomasz Gross was born in Warsaw in 1947 and emigrated from Poland having participated in student protests of 1968. In 1975 he defended his doctoral thesis at Yale University. Not only has he served as a guest lecturer at the most prestigious American universities, including Harvard and Stanford, but also at universities in Paris, Vienna, Krakow, Tel-Aviv and other cities. His most recent books “Neighbours” (2001), “Fear” (2006) and “Golden Harvest” (2011) have played a breakthrough role in the consciousness of Eastern European societies. He has drawn attention to the role of the local population (the neighbours) in the Holocaust across Europe. He has inspired many Polish and European historians to study the complexity of the Holocaust and initiated a debate concerning the relations between Jews and their Christian neighbours, antisemitism and post-war violence against Jews in Poland and beyond. The Polish edition of “Golden Harvest” (written with Irena Grudzinska-Gross) became the most important book event in Poland in 2011, when it was published by Znak publishing house in Krakow. The authors were awarded Sybil Halpern Milton Book Prize for the best book on the Holocaust written in 2011 by the German Studies Association (USA).

– “The debate continues and has become essential to the critical identity of Eastern European countries in the post-totalitarian era” – said Natalia Sineaeva-Pankowska who has coordinated the initiative on behalf of the “NEVER AGAIN” Association.

Mark Weitzman of the Simon Wiesenthal Center in New York wrote in his essay prepared especially for the “NEVER AGAIN” Association: “There are historians like Jan and Irena Gross who use history to force us to confront our consciences and to take an unblinking look at the destructive power of unexamined inherited traditions and distorted national myths. We are in their debt for their courage; we would greatly enhance our world if we could follow their examples.”

“NEVER AGAIN” is a Warsaw-based Polish and East European NGO established in 1996, dealing with the commemoration of the Holocaust as well as contemporary issues of diversity and tolerance.

Additional information:

www.nigdywiecej.org
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ

«НИКОГДА БОЛЬШЕ» поддерживает повышение осведомленности о Холокосте в Восточной Европе

Ассоциация «НИКОГДА БОЛЬШЕ», Фонд им. Фридриха Эберта в Молдове, Еврейская община Республики Молдова и Институт устной истории в Кишиневе провели ряд встреч (лекций и дискуссий) с известным историком, руководителем кафедры «Война и общество» Принстонского университета Яном Томашем Гроссом.

Ilustracja do wersji ros.-page-001

Выбор Кишинева как места проведения мероприятий был неслучайным. Кишинев известен своей многокультурной историей, но также и еврейскими погромами в 1903, 1905 и 1941 годах.

Мероприятия прошли в «Доме национальностей» (Бюро межэтнических отношений Молдовы) 13 сентября, и в Молдавском государственном университете, 14 сентября.

Они сопровождались многочисленными интервью, публикациями и передачами СМИ. Была также организована дополнительная лекция представителя ассоциации «НИКОГДА БОЛЬШЕ» на тему критической истории и идентичности в библиотеке имени Марка Блока (Высшая антропологическая школа) 11 сентября, на которой присутствовали молдавские интеллектуалы, журналисты и политики.

na www małe

Встречи были организованы в рамках представления издания книги Яна Томаша Гросса «Золотая жатва. О том, что происходило вокруг истребления евреев» на русском языке (издательство «Нестор-история», перевод Леонида Мосионжника) и фрагментов книги на румынском языке (перевод Виталия Спрынчана и Виорики Урсу), опубликованных на platzforma.md.

Встречи прошли на английском, румынском и русском языках.

Встреча 13 сентября началась специальным показом фрагментов документального спектакля Николеты Есиненку «Clear History» театром Spalatorie. Театр Spalatorie – прогрессивная и альтернативная театральная группа, которая поднимает часто игнорируемую тему – Холокоста в Бессарабии.

Профессор Ян Томаш Гросс родился в Польше, но в связи со своим участием в студенческих протестах в 1968 г., вынужден был эмигрировать с родителями в США. В 1975 г. защитил докторскую диссертацию в Йельском университете. Был приглашенным лектором в самых престижных американских университетах, таких как Гарвардский и Стэнфордский, а также в университетах Парижа, Вены, Кракова, Тель-Авива и других. Автор книг «Польское общество под немецкой оккупацией: Generalgouvernement, 1939-1944», «В сороковом нас мать в Сибирь выслалu. Польша и Россия, 1939-1942 г.», «Революция из-за границы. Советский захват польской Западной Украины и Западной Белоруссии». Книги Гросса переведены и издавались на английском, польском, румынском, шведском, венгерском, русском, итальянском и других языках.

В трилогии, состоящей из книг «Соседи, или История уничтожения еврейского местечка», «Страх. Антисемитизм в Польше после войны», «Золотая жатва. О том, что происходило вокруг истребления евреев» (при участии Ирены Грудзиньской-Гросс), Ян Томаш Гросс обратил внимание на тему участия местного населения – «соседей», в Холокосте по всей Европе. Он начал дискуссию о взаимоотношениях между евреями и их христианскими соседями, об антисемитизме и послевоенном насилии в отношении евреев в Польше и в Европе.

«Эта дискуссия продолжается и сегодня, являясь важной для критической идентичности стран Восточной Европы в посттоталитарную эпоху» – отметила Наталия Синяева, координатор проекта от ассоциации «НИКОГДА БОЛЬШЕ».

И, как пишет в предисловии к книге «Золотая жатва», Марк Вейцман, директор по связям с правительством Центра им. Симона Визенталя в Нью-Йорке: «Историки, такие как Ян Томаш Гросс и Ирена Грудзиньская-Гросс, обращаются к истории, чтобы заставить нас превозмочь наши привычные убеждения и взглянуть на разрушительную силу унаследованных традиций и искаженных национальных мифов. Мы в долгу перед этими отважными учёными, и мы значительно улучшили бы наш мир, если бы последовали их примеру».

«НИКОГДА БОЛЬШЕ» – организация, основанная в 1996 г., занимается сохранением памяти о Холокосте, а также современными проблемами разнообразия и толерантности в Восточной Европе. Штаб-квартира организации находится в Варшаве.

Подробная информация о деятельности организации:

www.nigdywiecej.org

www.facebook.com/Respect.Diversity

www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ